Βασιλικοί Τάφοι Ταμασσού

Οι βασιλικοί τάφοι Ταμασσού εντοπίζονται δίπλα ακριβώς από τον ομώνυμο ιερό ναό Αφροδίτης, που βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο του Πολιτικού Λευκωσίας στην Κύπρο.

Το 1890 ανασκάφηκαν στην Ταμασσό τρεις κτιστοί τάφοι της Κύπρο-Αρχαϊκής εποχής (περίπου 650-600 π.Χ.). Οι δύο απ’ αυτούς βρίσκονται μέχρι και σήμερα στη θέση όπου και βρέθηκαν, ενώ στη θέση του ενός η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως μόνο μία τάφρο. Σύμφωνα με τους μελετητές, η οικοδόμηση των βασιλικών τάφων Ταμασσού γινόταν πρώτα με την εκσκαφή της τάφρου, έπειτα κατασκευάζονταν το πάτωμα του τάφου και εν συνεχεία, χτίζονταν κάθετοι τοίχοι, ενώ πιθανόν να τοποθετούνταν η σαρκοφάγος κατά τη διάρκεια της οικοδόμησης του τάφου, αφού ήταν  πιο μεγάλη σε μέγεθος από τις πόρτες.

Ο πρώτος και μεγαλύτερος από τους βασιλικούς τάφους Ταμασσού αποτελείται από βαθμιδωτό διάδρομο με πάνω από 11 σκαλιά, έναν προθάλαμο και το νεκρικό θάλαμο που εμπεριείχε τη σαρκοφάγο. Τα πλευρικά τοιχώματα του διαδρόμου που οδηγούσε στον τάφο, από την άλλη, ήταν οικοδομημένα με πελεκητούς ασβεστόλιθους. Ο διάδρομος αυτός τελικά κατέληγε στην επίπεδη είσοδο του τάφου, η οποία και στηρίζονταν με μεγάλες πλάκες ανάγλυφων παραστάδων, ενώ πάνω από την είσοδο υπάρχει μέχρι και σήμερα, ανάγλυφη διακόσμηση με συνεχόμενα ελικοειδή κιονόκρανα και φυτικά μοτίβα. Ο νεκρικός θάλαμος, όπως μπορεί να παρατηρήσει σήμερα κι ο επισκέπτης, είναι λίγο πιο μεγάλος από τον προθάλαμο. Στο πίσω μέρος του, υπάρχει μια εξέδρα, πάνω στην οποία στηρίζεται μια τεράστια σαρκοφάγος με διακοσμητικές ραβδώσεις στην μπροστινή πλευρά, και μπροστά της υπάρχει κι ένα σκαλοπάτι που χρησίμευε σαν χώρο προσφοράς. Τ’ όλο οικοδόμημα φαίνεται να μιμούνταν ξύλινα πρότυπα, και το συνολικό του ύψος είναι σχεδόν 3 μέτρα.

Επιπλέον, ο δεύτερος από τους βασιλικούς τάφους Ταμασσού θεωρείται απλούστερος στην κατασκευή και αποτελείται από βαθμιδωτό διάδρομο με  αρχικά 12 σκαλοπάτια κι ένα θάλαμο. Η πρόσοψη του, έχει σχήμα τριγωνικό, και σχηματίζεται από δύο μεγάλους ορθογώνιους ασβεστόλιθους, οι οποίοι με τη σειρά τους υποστηρίζονται σε δύο ορθοστάτες. Επιπρόσθετα, το προπύλαιο του ταφικού αυτού μνημείου, πλαισιώνουν δύο μεγάλες πλάκες με ανάγλυφες παστάδες που επιστεγάζονται με πρωτοιωνικά επίκρανα. Ο νεκρικός θάλαμος  τέλος, είναι ορθογώνιος, οι τοίχοι είχαν κατασκευαστεί με πελεκητούς ασβεστόλιθους, το συνολικό του ύψος είναι περίπου 2,5 μέτρα, και στο βάθος του νεκρικού θαλάμου υπάρχει επίσης μια μεγάλη σαρκοφάγος.