Βασιλικό παρεκκλήσι
Το βασιλικό παρεκκλήσι είναι μία από τις πλέον αξιόλογες εκκλησίες στην επαρχία Λάρνακας, αλλά και σε ολόκληρη την Κύπρο και βρίσκεται στο χωριό Πυργά, σε μικρή απόσταση από τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας-Λεμεσού.
Ένα από τα σημαντικότερα κατάλοιπα των Λουζινιανών στην Κύπρο, το βασιλικό παρεκκλήσι χτίστηκε από τον βασιλιά Ρήγα Ιανό Λουζινιάν (1398-1432) και τη δεύτερη σύζυγό του Καρλόττα, στις αρχές του 15ου αιώνα (1421) και είναι αφιερωμένο στην Αγία Αικατερίνη.
Χτισμένο με κοκκινωπές και πρασινωπές ηφαιστιογενείς πέτρες που μαζεύτηκαν από τη γύρω περιοχή, το βασιλικό παρεκκλήσι ή αλλιώς και μεσαιωνικό παρεκκλήσι, είναι γοτθικού ρυθμού, με ορθογώνιο σχήμα, χωρίς αψίδα ιερού, τρεις θύρες και καμαρωτή στέγη που στηρίζεται πάνω σε τρεις ενισχυτικές ζώνες.
Εσωτερικά σώζονται αρκετές τοιχογραφίες στον θόλο και στους τοίχους, καθώς και οικόσημα του μεσαιωνικού Βασιλείου της Κύπρου και χαράγματα από περιηγητές του Μεσαίωνα. Οι τοιχογραφίες αποτελούν ουσιαστικά μια σύμπραξη τριών διαφορετικών σχολών, της βυζαντινής (οι σκηνές από τη ζωή της Θεοτόκου), της ιταλικής (ο Ευαγγελισμός και η Παναγία η Οδηγήτρια) και της ρωμανικής τέχνης της βορειοδυτικής Ευρώπης (ο Μυστικός Δείπνος και ο Νιπτήρας). Πιο σημαντική τοιχογραφία θεωρείται η Σταύρωση κάτω από το κεντρικό παράθυρο του ανατολικού τοίχου. Την εποχή που κτίστηκε η εκκλησία, στις ορθόδοξους ναούς της Κύπρου επικρατεί τεχνοτροπία όπου τα βυζαντινά στοιχεία αναμειγνύονται με τα δυτικά. Πιθανολογείται ότι ο ζωγράφος ήταν Έλληνας ο οποίος χρησιμοποίησε και δυτικά στοιχεία. Οι γαλλικές επιγραφές είναι παραφθαρμένες και ανορθόγραφες, γεγονός που υποδεικνύει ότι ο αγιογράφος έμαθε τα γαλλικά εξ ακοής.
Στη βάση του Σταυρού αναπαριστώνται οι δωρητές της εκκλησίας, ο βασιλιάς Ιανός και η σύζυγός του Καρλόττα να γονατίζουν. Εξαιτίας αυτής της τοιχογραφίας, καθιερώθηκε ο ναός να αποκαλείται βασιλικό παρεκκλήσι. Όταν οικοδομήθηκε, ήταν αφιερωμένο στο Πάθος του Σωτήρος (a la Passion) για αυτό και λέγεται επίσης και ναός του Αγίου Πάθους.
Το κτίσμα ίσως να ανήκε σε λατινικό μοναστήρι ή να αποτελούσε μέρος της βασιλικής κατοικίας, αφού μέχρι το 19ο αιώνα, υπήρχαν ερείπια γύρω του που έδειχναν ότι είναι κομμάτι ενός προϋπάρχοντος μεγαλύτερου οικοδομήματος.
Σύμφωνα με την παράδοση, στις υπόγειες στοές που λέγεται πως υπάρχουν κάτω και γύρω από το παρεκκλήσι, εξακολουθεί να είναι φυλαγμένος ο αμύθητος θησαυρός του Ιανού. Δίπλα από το βασιλικό παρεκκλήσι, βρίσκεται η νέα σύγχρονη εκκλησία της Αγίας Μαρίνας που κτίστηκε τα τελευταία χρόνια.
Στην Κύπρο υπάρχουν ακόμα δύο ναοί της ίδιας αρχιτεκτονικής, η Αγία Βαρβάρα Σωτήρας Αμμοχώστου και η Παναγία στα Πολεμίδια Λεμεσού.
Βασιλικό παρεκκλήσι
Πυργά, Λάρνακα
Ώρες λειτουργίας:
Χειμερινό ωράριο (16/9 – 15/4) Δευτέρα- Κυριακή: 8.30 – 16.00
Καλοκαιρινό ωράριο (16/4 – 15/9) Δευτέρα- Κυριακή: 9.30 – 17.00
Τηλέφωνο υπεύθυνου: 00357 96603664
