Τσιαττιστά

Τα τσιαττιστά είναι αυτοσχέδια ποιητικά δημιουργήματα στιγμιαίας έμπνευσης της Κύπρου.

Αποτελώντας τα λαϊκά παραδοσιακά τραγούδια της Μεγαλονήσου, κάτι ανάλογο με τις μαντινάδες της Κρήτης, είναι από τα 200 στοιχεία που έχουν προστεθεί μαζί με το λευκαρίτικο κέντημα στον Παγκόσμιο Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco (tsiattista poetic dueling). Ως ένα από τα πιο ζωντανά κομμάτια της κυπριακής λαϊκής παράδοσης, παρέχουν στην κυπριακή κοινότητα ένα αίσθημα κοινής ταυτότητας και συνέχειας και συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση για τη σημασία παρόμοιων προφορικών παραδόσεων, προωθώντας συγχρόνως και το διαπολιτισμικό διάλογο.

Ονομάζονται τσιαττιστά επειδή ο εκάστοτε δημιουργός τους «τσιαττίζει», δηλαδή συνταιριάζει στίχους με ενιαίο νόημα και περιεχόμενο σε έμμετρο ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο και σε δύο ομοιοκατάληκτους στίχους, ενώ στις περισσότερες περιστάσεις απαγγέλλονται με τη συνοδεία μουσικής και έχουν σχεδόν πάντα διαγωνιστικό χαρακτήρα.

Τα τσιαττιστά επίσης, φέρουν έντονα κοινωνικό χαρακτήρα, αφού συνήθως συνθέτονται σε γιορτές, γάμους, και πανηγύρια, ενώ οι «τσιαττιστάδες» πέραν του πηγαίου ταλέντου που διαθέτουν, έχουν άριστη γνώση της κυπριακής διαλέκτου, της λαϊκής ποίησης και της προϊστορίας της Μεγαλονήσου.

Τα τελευταία έτη μάλιστα, η παράδοση των τσιαττιστών έχει ανθίσει στο νησί, με πρωτεργάτη και πρωτοπόρο σ’ αυτή την εξέλιξη το δήμο της Λάρνακας.