Τάφος Πύλας

Ο Τάφος Πύλας είναι ένα αρχαιολογικό μνημείο της κυπροκλασικής περιόδου, που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του ομώνυμου χωριού της επαρχίας Λάρνακας στην Κύπρο.

Ένα εντυπωσιακό κτίσμα που βρέθηκε τυχαία από χωρικούς  τη δεκαετία του 1920 και ήρθε στο φως το 1934 μετά από ανασκαφή του Πορφύριου Δίκαιου, ο Τάφος Πύλας αποτελεί ένα μεγαλοπρεπή κτιστό οικοδόμημα από πελεκητούς ασβεστόλιθους της περιοχής που χρονολογείται στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. (475-323 π.Χ.)

Όταν βρέθηκε ήταν ήδη συλημένος και τα μοναδικά ευρήματα αφορούσαν τρεις μαρμάρινες πλάκες με τρία ανάγλυφα, ένα γοργόνειο στην κεντρική πλάκα, το πρόσωπο της μυθικής Μέδουσας και δύο σφίγγες εκατέρωθεν με κεφαλή γυναίκας, σώμα λιονταριού και φτερά. Οι τρεις αυτές ανάγλυφες παραστάσεις τοποθετήθηκαν κατά πάσα πιθανότητα με σκοπό να αποτρέπουν τους τυμβωρύχους. Σήμερα, τα ανάγλυφα βρίσκονται στο Κυπριακό Μουσείο και στον τάφο έχουν τοποθετηθεί αντίγραφά τους.  Σύμφωνα με τις έρευνες, ο Τάφος Πύλας ανήκε πιθανότατα σε κάποια ξακουστή οικογένεια ή σε κάποιο τοπικό άρχοντα της περιοχής.

Τα μέρη του Τάφου Πύλας αποτελούνται από έναν μακρύ διάδρομο με 14 σκαλοπάτια που οδηγεί στο εσωτερικό του, ένα κεντρικό θάλαμο και τρεις πλευρικούς θαλάμους με καμαρωτές οροφές που όλοι επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω θυρών.

Ο βόρειος νεκρικός θάλαμος εκτείνεται ως συνέχεια του κεντρικού και πάνω από την είσοδό του ήταν τοποθετημένες οι πλάκες με τις ανάγλυφες παραστάσεις. Στον θάλαμο αυτό βρέθηκαν τρεις σαρκοφάγοι με υπολείμματα οστών. Στο δυτικό νεκρικό θάλαμο βρέθηκε μία σαρκοφάγος, ενώ στον ανατολικό νεκρικό θάλαμο δεν βρέθηκε τίποτα.

Ο Τάφος Πύλας χρησιμοποιήθηκε και κατά τα Ελληνιστικά χρόνια, αφού βρέθηκαν στο εσωτερικό του πτολεμαϊκά νομίσματα.  Πιθανότατα ήταν ήδη συλημένος από τα βυζαντινά χρόνια, καθώς στο δρόμο που οδηγεί στον τάφο βρέθηκε ένα νόμισμα του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Ι (1081-1118).