Ροδόσταγμα Αγρού

Το ροδόσταγμα Αγρού παράγεται στο ομώνυμο χωριό της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο κι είναι το απόσταγμα του άνθους (ανθόνερο) της Ροδής της Δαμασκηνής που φύεται αποκλειστικά σ’ εκείνη την περιοχή εξού και το ομώνυμο φεστιβάλ.

Ένα αιθέριο έλαιο βαθιά ριζομένο μέσα στο πολιτισμό και την παράδοση του νησιού (από το ράντισμα για το καλωσόρισμα κάποιου), το ροδόσταγμα Αγρού ξεκίνησε να παράγεται στα ορεινά χωριά του Τροόδους, καθώς πωλούνταν σε πανηγύρια και γιορτές της περιοχής και συνήθως ανταλάσσονταν με προϊόντα που δεν ευδοκιμούσαν εκεί.

Αναλυτικότερα, το ροδόσταγμα Αγρού ή ροδόστεμμαν παράγεται από την ξακουστή στο νησί της Αφροδίτης αρχικά αυτοφυή κι έπειτα καλλιεργήσιμη αγριοτριανταφυλλιά που τα φύλλα της έχουν ήπιο άρωμα και πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Η «δαμασκηνή» αυτή τριανταφυλλιά με τα τριάντα φύλλα έχει τις ρίζες της στην Δαμασκό της Μεσοποταμίας (απ’ όπου και δανείστηκε τ’ όνομά της).

Για την σύγχρονη παραγωγή του ροδοστάγματος Αγρού, οι Κύπριοι παραγωγοί μικρών βιοτεχνιών, μαζεύουν τα τριαντάφυλλα τις πολύ πρωινές ώρες και τοποθετούν τα πέταλά τους σ’ έναν αποστακτήρα , όπου και παράγονται υδρατμοί και στη συνέχεια το ροδόσταγμα. Έπειτα, το τελικό προϊόν συλλέγεται σε γυάλινα δοχεία συνήθως σκούρου χρώματος και αποθηκεύεται σε σκοτεινό και δροσερό μέρος. Σ’ άλλα πάλι ορεινά χωριά, όπως το Μηλικούρι, παράγεται ροδόσταγμα μέσα στο σπίτι με τη μέθοδο του λαμπίκου (αυτοσχέδιος τενεκεδένιος αποστακτήρας) και της χύτρας.

Ο Μάιος είναι ο μήνας που φτιάχνεται κατεξοχήν το ροδόσταγμα Αγρού και η χρήση του ποικίλει, από την παρασκευή διάφορων παραδοσιακών γλυκών, όπως ο παλουζές, μέχρι την ιατρική και καλλωπιστική χρήση του σε καλλυντικά.

Τέλος, το ροδόσταγμα Αγρού οφείλεται σε μια ξακουστή προσωπικότητα του Αγρού, το ξακουστό ιστορικό Νέαρχο Κληρίδη, ο  οποίος το 1917 ανακάλυψε τις ιδιότητες του συγκεκριμένου φυτού και τις διέδωσε στα πέρατα της Κύπρου. Έτσι, τ’ ομώνυμο χωριό έπειτα απέκτησε τον πρώτο του αποστακτήρα  κι άρχισε να γίνεται μαζική παραγωγή ροδοστάγματος. Στην πορεία ιδρύθηκε η «Ένωση μαθητές για τη Διάδοση της Τριανταφυλλιάς», με στόχο την επέκταση της καλλιέργειας του φυτού, και ένας από τους μαθητές, ο Νικόδημος Ι. Τσολάκης,  έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την καλλιέργεια της τριανταφυλλιάς, οπότε κι άρχισε να καλλιεργεί τις δικές του φυτείες και να παράγει το δικό του ροδόσταγμα. Στη συνέχεια, ένας από τους γιους του, ο Χριστάκης Τσολάκης, ανέλαβε την επιχείρηση. Σήμερα, το εργοστάσιο του παράγει ξακουστά οργανικά προϊόντα με βάση το ροδόσταγμα που έχουν γίνει γνωστά σ’ όλο τον κόσμο.