Μονή Παναγίας Μακεδονίτισσας
Η Μονή Παναγίας Μακεδονίτισσας βρίσκεται περίπου 6 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης της Λευκωσίας στην ομώνυμη επαρχία της Κύπρου.
Φέροντας ένα από τα επώνυμα της Παναγίας στο νησί, με την ονομασία «Μακεδονίτισσα», που συνδέεται ίσως με το όνομα του επισκόπου της Ταμασσού, το πέρασμα μοναχών Μακεδονιτών από τη Μεγαλόνησο, είτε με φυτό της περιοχής (μακεδονήσιον, δηλαδή το μαϊντανό), ή τ’ όνομα του ιδρυτή της, η Μονή Παναγίας Μακεδονίτισσας υπήρχε ήδη πριν την Τουρκοκρατία (1570-1571). Διάφοροι σύγχρονοι μελετητές αναφέρουν ότι το μοναστήρι ανακαινίστηκε επί αρχιεπισκόπου Χρύσανθου, το 1798. Όντας ένα από τα σχετικά μικρά μοναστήρια γύρω από την πρωτεύουσα του νησιού, που όμως πάντοτε διέθετε αρκετές πηγές νερού, το 1821 πλήγηκε από τα γεγονότα, και ένα γύρω το 1857 ξεκίνησαν προσπάθειες ν’ αξιοποιηθεί η περιουσία του. Το μοναστήρι ήταν ενεργό μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα, οπότε και έχοντας κτηματικές διαφορές με τη μονή Αγίου Προκοπίου, περιήλθε σχεδόν ερειπωμένο πια, στην κατοχή της Αρχιεπισκοπής, που με τη σειρά της ενοικίαζε την έκταση σε ιδιώτες.
Στη Μονή Παναγίας Μακεδονίτισσας σήμερα, λειτουργεί μόνο ο ομώνυμος ναός του παλιού μοναστηριού, που γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου, καθώς επίσης στην τοποθεσία υπάρχει κι ένα εστιατόριο. Αξιόλογα κειμήλια της εκκλησίας αποτελούν μια παλιά εικόνα της Παναγίας, που αργυροχρυσώθηκε το 1815 από τον αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, μία τοιχογραφία ζωγραφισμένη από τον Ιωάννη Κορνάρο, το 1796, αλλά και η φορητή εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα.
Τέλος, ο τύμβος της Μακεδονίτισσας, οι τάφοι και τα αφιερωματικά μνημεία όσων αξιωματικών και πολιτών βρήκαν θάνατο κατά την τουρκική εισβολή του 1974, που βρίσκεται μέσα στο χώρο του μοναστηριού, αποτελεί ένα ακόμη σπουδαίο αξιοθέατο πολιτισμού, για όποιον επισκέπτη φτάσει στην περιοχή.
