Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ Αναλιόντα
Η Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ Αναλιόντα βρίσκεται στα 2 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του ομώνυμου χωριού της επαρχίας Λευκωσίας και αποτελεί ένα από τα θρησκευτικά αξιοθέατα της περιοχής.
Χτισμένη πάνω σε ένα λοφίσκο με μαγευτική θέα της ευρύτερης περιοχής, η γυναικεία Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ Αναλιόντα είναι προστατευόμενο μνημείο του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου που πιθανότατα οικοδομήθηκε το 18ο αιώνα, αν και δε λείπουν κάποιες μαρτυρίες που αναφέρουν την ύπαρξή της το 12ο-13ο αιώνα.
Το κτιριακό συγκρότημα δέχτηκε πολλές μετατροπές κατά τη διάρκεια του χρόνου και τη σημερινή του μορφή πήρε το 1769 από τον Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο, ενώ τη μεγάλη του ακμή τη γνώρισε λίγο αργότερα, στα μέσα του 19ου αιώνα. Μάλιστα, το 1850, είχε στην κατοχή του μεγάλη ακίνητη περιουσία σε αρκετά χωριά της Κύπρου, όπως στο Πολιτικό, στο Επισκοπειό, στους Καπέδες, το Λιθροδόντα, την Αγία Βαρβάρα Λευκωσίας και το Στρόβολο.
Έκτοτε και μέχρι τη δεκαετία του 1970, η Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ Αναλιόντα ερημώθηκε. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ μετά από επίσκεψη στο χώρο, αποφάσισε την ανακαίνιση του μοναστηριού, μετά και από όραμα μοναχής από τη Μονή Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου. Μαζί με την ανακαίνιση του χώρου, οικοδομήθηκε και το παρεκκλήσι του Αγίου Νεκταρίου και της Παναγίας της Μεσίτριας.
Σήμερα, το καθολικό του μοναστηριού είναι μονόκλιτος ναός βασιλικού ρυθμού με 3 εισόδους και στο εσωτερικό του κοσμείται με αξιόλογες τοιχογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν με δαπάνες δωρητών και ένα εξαιρετικής τέχνης τέμπλο. Από τις πιο σημαντικές είναι οι τοιχογραφίες του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης και του Αγίου Δημητρίου, ενώ το χρυσοποίκιλτο τέμπλο χρονολογείται στο 18ο αιώνα και στολίζεται από εικόνες του 17ου αιώνα, όπως αυτή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που αναπαριστά τον άγιο βυζαντινό στρατιώτη να κρατά στο δεξί του χέρι ένα ακόντιο και στο αριστερό μια εικόνα του Χριστού.
Δίπλα από τη Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ Αναλιόντα στην οποία ζουν λίγες μοναχές, σώζονται και ερείπια ειδωλολατρικού ναού.
Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ Αναλιόντα
2649 Αναλιόντας, Λευκωσία
Τηλέφωνο: 00357 22542355
Φαξ: 00357 22543222
