Μονή Αγίου Γεωργίου Κομάνων

Η ερημωμένη Μονή Αγίου Γεωργίου Κομάνων βρίσκεται στην επαρχία Πάφου της Κύπρου, μόλις ένα περίπου χιλιόμετρο νοτιοανατολικά του χωριού Μέσανα.

Χτισμένη σε απομονωμένη τοποθεσία στη δυτική όχθη του Διάριζου ποταμού και μέσα στην άγρια βλάστηση, η Μονή Αγίου Γεωργίου Κομάνων (ή και Κουμάνων) είναι ένα άγνωστο και ανεξερεύνητο θρησκευτικό αξιοθέατο, ακόμα και για τους ντόπιους.

Από το μοναστήρι σήμερα έχει διασωθεί ένας μικρός και όμορφος μονόκλιτος καμαροσκέπαστος ναός χτισμένος από πέτρα. Στο εσωτερικό του σώζονται μερικές από τις τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο 17^ο αιώνα (1600) και αποτελούν έναν καλλιτεχνικό συγκερασμό της βυζαντινής Κωσταντινουπολίτικης τέχνης και της τοπικής λαϊκής αγιογραφίας. Μάλιστα, ως τεχνοτροπία παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με τις αγιογραφίες που συναντώνται στον Τίμιο Σταυρό του Αγιασμάτι, λίγο έξω από την Πλατανιστάσα της επαρχίας Λευκωσίας. Στο βόρειο τοίχο του μοναστηριού σώζεται η αναπαράσταση του μαρτυρίου του αγίου Γεωργίου και στο νότιο, ο αρχάγγελος Μιχαήλ και τα θαύματά του.

Η Μονή Αγίου Γεωργίου Κομάνων λέγεται ότι ιδρύθηκε από Κωνσταντινουπολίτες μοναχούς που έφτασαν ως πρόσφυγες στην Κύπρο μετά την άλωση της Πόλης και χτίστηκε το 15^ο αιώνα (συγκεκριμένα το 1480). Οι μοναχοί αυτοί πιθανόν να έφεραν μαζί τους τα λείψανα του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, εξ ου και η ιδιόμορφη ονομασία που της δόθηκε (ο εν λόγω άγιος πέθανε εξόριστος στα Κόμανα της Μικράς Ασίας).

Μια τοπική παράδοση που επιβίωσε στα χρόνια και σχετίζεται με το μοναστήρι, αναφέρει ότι ένας κάτοικος των γειτονικών Μεσάνων έφτασε εδώ για να προσευχηθεί για τη θεραπεία του γιου του.  Αφού προσκύνησε τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που ήταν πάνω σε προσκυνητάρι έξω από τον ναό, άφησε ως τάμα και δύο από τα βόδια του. Όταν ο γιος του θεραπεύτηκε, ο πατέρας επέστρεψε στη μονή για να πάρει πίσω το αφιέρωμά του. Ο ηγούμενος γνωρίζοντας τον χαρακτήρα του ντόπιου και προνοώντας για την ενδεχόμενη κλοπή, άλειψε την εικόνα με μέλι, το οποίο αφού έγλειψαν τα δύο βόδια, αλείφτηκε και στο σώμα τους. Τα κλεμμένα βόδια αναγνωρίστηκαν εύκολα από το μέλι που είχαν πάνω τους και ο πατέρας του παιδιού αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι τα έκλεψε και τα επέστρεψε στο μονστήρι.

Η Μονή Αγίου Γεωργίου Κομάνων που αξίζει αναμφισβήτητα μια επίσκεψη από τους περαστικούς της περιοχής, εγκαταλείφθηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα και αναστηλώθηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου.