Λουκούμι Γεροσκήπου

Το λουκούμι Γεροσκήπου είναι γλύκισμα – προϊόν της ομώνυμης κωμόπολης στην επαρχία Πάφου και συνιστά σημαντικό στοιχείο παράδοσης ολόκληρης της Κύπρου. Συνδεδεμένο με χρόνια παιδικά, με στιγμές νοσταλγικές σε σπίτια και αυλές του νησιού, είναι το κατεξοχήν γλύκισμα που συνδέει γενιές και παράδοση.

Η ιστορία παραγωγής του λουκουμιού Γεροσκήπου ξεκινά ήδη από το 1895 όταν ο Σοφοκλής Αθανασίου, έχοντας ζήσει για αρκετά χρόνια στην Ελβετία, επαναπατρίζεται. Κατά το ταξίδι της επιστροφής του, περνά από τα παράλια της Μικράς Ασίας και μαθαίνει από Έλληνες ζαχαροπλάστες την τέχνη της παρασκευής του λουκουμιού. Έτσι, αποφασίζει  ν’ ανοίξει ένα μικρό εργαστήριο πίσω από το πατρικό του σπίτι, και σε απόσταση αναπνοής από την κεντρική πλατεία της Γεροσκήπου. Τα γλυκά του δεν άργησαν να διαδοθούν και σύντομα έγιναν περιζήτητα τόσο από τους ντόπιους, όσο και από τους Άγγλους προξένους της περιοχής.

Τα βασικά συστατικά του λουκουμιού Γεροσκήπου είναι το νερό, η ζάχαρη, άμυλο και αρωματικά (μαστίχα, το ροδόνερο, το αμύγδαλο, το φυστίκι, και τα εσπεριδοειδή), και παράγεται με τον ίδιο τρόπο για τουλάχιστον 100 έτη, βράζοντας μέσα σε καζάνια (συνήθως μπακιρένια) που απαιτούν συνεχές ανακάτεμα. Όταν η υφή των υλικών είναι ικανοποιητική, το μείγμα αδειάζεται σε ειδικά σκεύη, οπότε κι όταν κρυώσει κόβεται σε κύβους και τελικά πασπαλίζεται με άχνη.

Διάσημα λουκουμοποιεία με μακρά ιστορία συναντάμε σε πολλές περιοχές ανά τον κόσμο, το μόνο όμως λουκούμι που έχει αναγνωριστεί ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης μέχρι και σήμερα, είναι το λουκούμι Γεροσκήπου.Η επιβεβαίωση της καταγωγής και του τρόπου παραγωγής του συγκεκριμένου προϊόντος κατοχυρώνει την ξεχωριστή του ποιότητα. Έχοντας μπει στους γευστικούς οδηγούς για την Κύπρο, το 2004 (17 Οκτωβρίου, ή ημέρα του λουκουμιού για τους ντόπιους) κατέκτησε και το Παγκόσμιο Ρεκόρ Guinness για την παρασκευή του μεγαλύτερου λουκουμιού, 2.543 κιλών.

Κατά το παρελθόν, το λουκούμι Γεροσκήπου αποτελούσε κατεξοχήν παραδοσιακό δώρο γάμου ή προσφέρονταν ως κέρασμα στα καφενεία της υπαίθρου. Βασικοί λάτρεις της συγκεκριμένης λιχουδιάς ήταν διαχρονικά οι τουρίστες- περαστικοί από την περιοχή που ήθελαν να γευτούν την κυπριακή παράδοση. Τα τελευταία όμως χρόνια το αχνοσκέπαστο γλύκισμα γυρνά στη μόδα και έχει αποκτήσει φανατικούς οπαδούς και εντός και εκτός νησιού.

Σήμερα, οι νεότερες γενιές λουκουμοποιών βάζουν στις τεχνικές τους εκτός από μεράκι και πολύ φαντασία. Αυθεντικά όμως  λουκούμια Γεροσκήπου μπορεί κανείς  να προμηθευτεί μόνο από την πόλη που τα αποθέωσε. Πάνω στον κεντρικό δρόμο της κωμόπολης συναντάται ένα σύμπλεγμα από μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις  που είναι γεμάτα πολύχρωμα κουτιά με λουκούμια και άλλα παραδοσιακά γλυκά (πίσσα παφίτικη, κουφέτα αμυγδάλου, σουτζούκος).