Ιερό Απόλλωνα Υλάτη

Tο Ιερό Απόλλωνα Υλάτη βρίσκεται 8 χιλιόμετρα ανατολικά της Επισκοπής Λεμεσού και 4 περίπου χιλιόμετρα δυτικά του αρχαιολογικού χώρου Κουρίου, αποτελώντας έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Κύπρου.

Όντας από τα κυριότερα θρησκευτικά κέντρα στην επαρχία Λεμεσού και τα τρία σημαντικότερα ιερά στο νησί της Αφροδίτης, ήταν χώρος που λατρευόταν ο Απόλλωνας με την ιδιότητα του θεού των δασών (εξ ου και το «Υλάτης» που καταγράφεται από τα ελληνιστικά χρόνια και τον 3^ο αιώνα π.Χ.). Μάλιστα, η σπουδαιότητα του χώρου αναφέρεται και από τον Έλληνα γεωγράφο Στράβονα, που έκανε λόγο για ένα ακρωτήρι στα δυτικά του Κουρίου, από το οποίο έριχναν όσους άγγιζαν τον ιερό βωμό του θεού.

Tο Ιερό Απόλλωνα Υλάτη χτίστηκε την Εποχή του Χαλκού (8^ος αιώνας π.Χ.) και μεταξύ της περιόδου κατασκευής και της καταστροφής του, για 4 περίπου αιώνες, έγιναν πολλές μετατροπές και παρεμβάσεις στο χώρο. Το Ιερό που αναπτύχθηκε αρχικά, ήταν ένα μικρό κομμάτι αυτού που βλέπει σήμερα ο επισκέπτης και βρισκόταν στο κέντρο του χώρου. Μετά τις επεκτάσεις του 6^ου αιώνα π.Χ., προστέθηκαν ο ναός, ένα κυκλικό μνημείο σε λιθόστρωτο δάπεδο και ένας αρχαϊκός βωμός στα 30 περίπου μέτρα από τον κυρίως ναό. Στο κυκλικό λιθόστρωτο δάπεδο πραγματοποιούνταν χοροί γύρω από τον κήπο της ιερής βλάστησης.

Η μεγάλη όμως ανάπτυξη και ακμή του Ιερού Απόλλωνα Υλάτη συντελέστηκε κατά τη ρωμαϊκή περίοδο (1^ος αιώνας μΧ.), κατάλοιπα της οποίας είναι αυτά που βλέπει σήμερα ο επισκέπτης.

Το μεγάλο αυτό οικοδομικό συγκρότημα συμπεριελάμβανε τον περίβολο, τις 2 εισόδους, την παλαίστρα, τα λουτρά, το κυκλικό μνημείο, την κεντρική αυλή και τον κυρίως ναό του Απόλλωνα. Ο χώρος ήταν προσβάσιμος από δύο εισόδους, την Πύλη του Κουρίου και την Πύλη της Πάφου, με τους επισκέπτες να ακολουθούν τη λεγόμενη Ιερά Οδό για να φτάσουν στο ναό. Η παλαίστρα ήταν χώρος άθλησης και εκγύμνασης, σε μια κεντρική αυλή περιτριγυρισμένη από κιονοστοιχίες. Τα λουτρά, που κάποιος έφτανε περνώντας από ένα θάλαμο και μια μικρή στοά,  αποτελούνταν από 5 δωμάτια (2 απλά και 3 πιο θερμά),  τα αποδυτήρια, το χώρο του επιτηρητή των λουτρών και έναν κλίβανο. Ο χώρος των λουτρών στεγάστηκε το 2005 από το Τμήμα Αρχαιοτήτων για την προστασία του.

Ο κυρίως ναός ήταν το ψηλότερο κτίριο που δέσποζε μεταξύ των άλλων κτισμάτων και βρισκόταν στο τέλος του δρόμου του ιερού, έχοντας δύο βασικές αρχιτεκτονικές φάσεις. Στην πρώτη φάση, στην κλασική περίοδο (5^ος και 4^ος αιώνας πΧ), ο ναός ήταν μια ενιαία ορθογώνια κατασκευή με διακοσμημένα τούβλα με ένα απλό κύμα στην κάτω σειρά. Στη δεύτερη φάση, στη ρωμαϊκή περίοδο (στο δεύτερο μισό του 1^ου αιώνα μΧ), ο ναός επαναοικοδομήθηκε με προσθήκη μιας εντυπωσιακής σκάλας και ενός βάθρου που αντιστοιχούσε στην κάτω σειρά τούβλων του παλιότερου ναού.

Το Ιερό Απόλλωνα Υλάτη καταστράφηκε το 365 μ.Χ. από σεισμό, ενώ αρκετά από τα κατεδαφισμένα κτήρια αναστηλώθηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Tο εν λόγω ιερό ήταν πανομοιότυπης κατασκευής με τα ιερά του Απόλλωνα Μαλεάτα στην , το σημαντικότερο και αρχαιότερο ιερό στην . Μάλιστα, μέχρι και σήμερα σώζεται επιγραφή με το όνομα του θεού από τον 5^ο-4^ο αιώνα π.Χ, το οποίο βρέθηκε στη βάση των ιερών οκλαζόντων παίδων.

Ιερό Απόλλωνα Υλάτη

Επαρχία Λεμεσού

Ώρες Λειτουργίας:

16 Σεπτεμβρίου-15 Απριλίου Δευτέρα-Κυριακή 8:30-17:00

16 Απριλίου-15 Σεπτεμβρίου  Δευτέρα-Κυριακή 8:30-19:30

Τηλέφωνο: 00357 25 991049 , 00357 99 630 238

Είσοδος 2,5 Ευρώ