Φεστιβάλ Kουμανταρίας
H πιο σημαντική γιορτή για τα κουμανταροχώρια και ολόκληρη την Κύπρο, είναι το φεστιβάλ κουμανταρίας.
Μια εκδήλωση αφιερωμένη στο πανάρχαιο κρασί που έχει κάνει παγκοσμίως γνωστή τη μεγαλόνησο, το φεστιβάλ κουμανταρίας πραγματοποιείται τον Ιούλιο από τα χωριά της κοιλάδας του Κούρη, που είναι μια από τις κυριότερες οινοπαραγωγές περιοχές του νησιού.
Οι εκδηλώσεις διαρκούν περίπου δέκα ημέρες και περιλαμβάνουν πληθώρα δραστηριοτήτων, όπως θεατρικές παραστάσεις από τους πολιτιστικούς συλλόγους των κοινοτήτων, θέατρο σκιών, παρουσίαση παραδοσιακών επαγγελμάτων όπου τεχνίτες παρουσιάζουν την τέχνη τους, μουσικές συναυλίες και ζωντανή παραδοσιακή μουσική, φαγητό, ποτό και φυσικά κέρασμα άφθονης κουμανταρίας σε διάφορες τοποθεσίες στην Κύπρο. Ιδανική ευκαιρία για τους επισκέπτες κατά τη διάρκεια της γιορτής, είναι η περιήγηση στα μουσεία τα οποία είναι αφιερωμένα στο βασιλιά των κρασιών, το Mουσείο Κουμανταρίας Ζωοπηγής, το Mουσείο κουμανταρίας Καλού Χωριού Λεμεσού, το Θεματικό Μουσείο Αποθήκευσης Κουμανταρίας Λάνιας και το Μουσείο Κουμανταρίας και Λαδιού Συλίκου.
Το φεστιβάλ κουμανταρίας ή αλλιώς και «Μέρες Κουμανταρίας», έχοντας ως στόχο την προβολή και προώθηση του γλυκόπιοτου κρασιού, διοργανώνεται από την Ομάδα Παραγωγών Κουμανταρίας Ltd που ιδρύθηκε το 2011. Μέσα από τις πολλές εκδηλώσεις του φεστιβάλ , οι ντόπιοι και ξένοι επισκέπτες ενημερώνονται για την ιστορία, στηρίζοντας την παράδοση και ενισχύοντας τα κυπριακά προϊόντα.
Η κουμανταρία είναι γλυκός οίνος που πίνεται μετά το γεύμα και παράγεται στην Κύπρο από την περίοδο των Σταυροφοριών. Το όνομά του, απεικονίζει τη γεωγραφική του προέλευση από την «Commandarie», το όνομα που έδωσαν στην γη τους οι Ναΐτες Ιππότες της Ιερουσαλήμ που αργότερα μετονομάστηκαν σε Ιππότες του Αγίου Ιωάννη. Σύμφωνα με την παράδοση, πριν τους ιππότες, ο πρώτος που παρήγαγε την κουμανταρία ήταν ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, ο οποίος παντρεύτηκε τη Βερεγγάρια στο Κάστρο Λεμεσού, στον πρώτο βασιλικό γάμο της Αγγλίας που τελέστηκε εκτός βρετανικού εδάφους το 1191 μ.Χ. Μάλιστα, στο τραπέζι του γάμου, το κρασί που κέντρισε την προσοχή των παρευρισκομένων, ήταν η κουμανταρία. Πάντως, σύμφωνα με άλλες αναφορές το κυπριακό νάμα δημιουργήθηκε πολύ πιο παλιά και είχε ανακαλυφθεί το 2000 π.χ., σύμφωνα με το βιβλίο Guinness.
Ο «βασιλιάς των κρασιών και το κρασί των βασιλιάδων» παράγεται από τις γηγενείς κυπριακές ποικιλίες σταφυλιού Μαύρο και Ξυνιστέρι. Το Μαύρο αποτελεί μια ερυθρή ποικιλία χαμηλής ποιότητας και υψηλών στρεμματικών αποδόσεων, που δίνει κόκκινο κρασί, φτωχό σε χρώμα και αρώματα. Το Ξυνιστέρι είναι μία λευκή ποικιλία που δίνει ιδιαίτερα όξινα λευκά κρασιά, με έντονα λεμονώδη αρώματα και έντονη οξύτητα. Η πρόσμειξή τους και η συγκεκριμένη οινοποίηση, παράγουν το γλυκό κρασί της κουμανταρίας που αποτελεί το πρώτο και μοναδικό κυπριακό κρασί με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) και αποκλειστική ζώνη παραγωγής. Τα 14 χωριά στους πρόποδες του Τροόδους που βρίσκονται στη συγκεκριμένη και ελεγχόμενη ζώνη καλλιέργειας βάσει νομοθεσίας και συμμετέχουν στο φεστιβάλ κουμανταρίας, είναι ο Άγιος Γεώργιος Συλίκου, Άγιος Κωνσταντίνος Λεμεσού, Άγιος Μάμας Λεμεσού, Άγιος Παύλος Λεμεσού, Αψιού, Γεράσα, Δωρός, Ζωοπηγή, Καλό Χωριό Λεμεσού, Καπηλειό, Λάνια, Λουβαράς, Μονάγρι και Συλίκου.
