Πενταλιά

Η Πενταλιά είναι χωριό της επαρχίας Πάφου και απέχει 33 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της ομώνυμης πόλης, 76 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού και 124 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λευκωσίας.

Χτισμένη σε υψόμετρο 540 μέτρων σε μια όμορφη και απότομη πλαγιά με θέα την κοιλάδα του Ξερού ποταμού (ή Ασπρόκρεμου), η Πενταλιά είναι το τρίτο χωριό σε έκταση γεωργικής γης στην επαρχία και συγκροτείται από δύο οικισμούς, τον παλιό και το νέο. Στον παλιό οικισμό ο παραδοσιακός χαρακτήρας δόμησης είναι διάχυτος σε όλες τις γωνιές του, καθώς εδώ συναντώνται πολλά παραδοσιακά λιθόχτιστα σπίτια, ανάμεσα στα μικρά στενάκια του. Στο νέο οικισμό, έχουν ανεγερθεί σύγχρονα οικοδομήματα που χρησιμοποιούνται, ως επί το πλείστον, σαν εξοχικές κατοικίες ανθρώπων που κατάγονται από την περιοχή και την επισκέπτονται τα καλοκαίρια ή και τα σαββατοκύριακα. Η αιτία διαίρεσης της Πενταλιάς δεν είναι άλλη, από την καθίζηση που υπέστη το έδαφος από το μεγάλο σεισμό που έπληξε την Πάφο το 1953, με αποτέλεσμα το 1954 να ληφθεί απόφαση από τις Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας για μετακίνηση του πληθυσμού.

Από την αστυφιλία της δεκαετίας του 1970, προφανώς δεν κατάφερε να ξεφύγει ούτε το όμορφο αυτό χωριό, μετρώντας σήμερα ελάχιστους μόνιμους κατοίκους οι οποίοι βρίσκονται και στις δύο συνοικίες.

Στην περιοχή ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τη μαγευτική θέα των γύρω βουνών του Τροόδους και ανάμεσά τους τον Ξεροπόταμο, να απολαύσει το φαγητό του στο εστιατόριο που βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο της Νέας Πενταλιάς, ή να προμηθευτεί αυθεντικά παραδοσιακά προϊόντα όπως τραχανά, ζιβανία, και σουτζούκο, τρεμμιθόπιτες και πολλά άλλα.

Οι εκκλησίες του χωριού είναι ο να­ός του Α­γί­ου Στυλιανού που αποτελεί κτίσμα του 2012, ο εντυπωσιακός να­ός του Α­γί­ου Γε­ωρ­γί­ου, κτίσμα του 1906 που βρίσκεται στην Παλιά Πενταλιά και το ξωκλήσι του Αγίου Μηνά που χτίστηκε το 1997.

Σε πολύ κοντινή απόσταση από την κοινότητα, συναντάται και η πασίγνωστη Μονή Παναγίας Χρυσορρογιάτισσας και η Αγία Μονή Πάφου, δύο από τα πιο σημαντικά μοναστήρια στην επαρχία. Η Χρυσορρογιάτισσα είναι ένα μεγαλόπρεπο κτιριακό συγκρότημα που ιδρύθηκε το 12^ο αιώνα και είναι τόπος προσκυνήματος για πολλούς ντόπιους αλλά και ξένους επισκέπτες (κυρίως από τη Ρωσία), που φτάνουν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο για να δουν τη θαυματουργή εικόνα της. Η Αγία Μονή αποτελεί και ένα από τα αρχαιότερα θρησκευτικά αξιοθέατα, αφού χτίστηκε το 300 μ.Χ. πάνω στα ερείπια αρχαιοελληνικού ναού του βασιλιά της Πάφου Νικοκλή (374/373-361 π.Χ.), αφιερωμένου στην Ήρα.

Από τα σημαντικότερα όμως αξιοθέατα κοντά στην Πενταλιά και συγκεκριμένα στα 5,5 χιλιόμετρα νότια της κοινότητας, είναι η περίφημη Παναγία του Σίντη, ένα από τα αυθεντικότερα δείγματα μοναστηριακής αρχιτεκτονικής στην Κύπρο που ανήκει στο κατάλογο προστασίας της UNESCO. Η Παναγία του Σίντη συνιστά σήμερα έναν ανοιχτό μουσειακό και αρχαιολογικό χώρο με μεγάλη ιστορική και αρχαιολογική αξία. Η εκκλησία συναντάται σε ένα απόλυτα κινηματογραφικό σκηνικό και έχοντας διανύσει ένα στενό κατηφορικό χωματόδρομο μέσα από περιβόλια και ακαλλιέργητες εκτάσεις με στάχυα, σε μια από τις πιο εντυπωσιακές οδικές διαδρομές στο νησί της Κύπρου.