Νέο Χωριό Πάφου

Το Νέο Χωριό Πάφου συναντάται περίπου 45 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της ομώνυμης πρωτεύουσας της επαρχίας Πάφου στην Κύπρο, κι απέχει περίπου 100 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό, ενώ βρίσκεται σχεδόν 190 χιλιόμετρα μακριά από τη Λευκωσία.

Τ’ όνομά του σημαίνει νέος οικισμός, και μάλλον εξηγεί τα ιστορικό γεγονότα που συνετέλεσαν στη δημιουργία του. Το Νέο Χωριό Πάφου, μέχρι και το 1958, ήταν Τουρκοκυπριακός οικισμός που μετά την τουρκική εισβολή του 1974 κατοικήθηκε από πρόσφυγες της Βόρειας Κύπρου.

Χτισμένο πάνω στο οροπέδιο της Λαόνας, με μέσο υψόμετρο περίπου 170 μέτρα, το Νέο Χωριό Πάφου εντοπίζεται μέσα στη χερσόνησο του Ακάμα, ο οποίος κατά ένα μεγάλο μέρος υπάγεται διοικητικά σ’ αυτό.

Σε μια μεγάλη θαμνώδη έκταση με αγριολούλουδα, αγριελιές, αγριοχαρουπιές και πεύκα γύρω από το Νέο Χωριό Πάφου ρέουν πολλά ρυάκια, που πηγάζουν από την κορυφογραμμή του οροπεδίου – τη Μαύρη Σιηνιά (περίπου στα 428 μέτρα), ενώ ο οικισμός «βλέπει» από ψηλά τις παραλίες της δυτικής Κύπρου και τις ακρογιαλιές του κόλπου της Πόλης Χρυσοχούς. Στην ευρύτερη περιοχή, οι περισσότεροι από τους 300 μόνιμους κατοίκους του χωριού, ασχολούνται με την καλλιέργεια εσπεριδοειδών, σιτηρών, νομευτικών φυτών, τις αμυγδαλιές  και τις καρυδιές, τα ρεβίθια, ενώ παράγουν και το δικό τους κρασί, αν και μερικοί από αυτούς είναι κτηνοτρόφοι και ψαράδες.

Το Νέο Χωριό Πάφου χαρακτηρίζεται από την παραδοσιακή κυπριακή αρχιτεκτονική των διατηρητέων σπιτιών του. Οι οικίες του χωριού είναι είτε μονώροφες ή διώροφες, χτισμένες με την ασβεστολιθική πέτρα της περιοχής και πηλό. Το μονώροφα σπίτια έχουν μια χαρακτηριστική προεξοχή, για ν’ απομακρύνονται τα νερά της βροχής, ενώ τα διώροφα ξεχωρίζουν για την εξωτερική πέτρινη σκάλα τους, που συνήθως οδηγεί σε ξύλινο μπαλκόνι. Οι πλακόστρωτες αυλές με τους παλιομοδίτικους φούρνους, οι πέτρινες καμαρόπορτες από πελεκητές πέτρες, είναι μερικά ακόμη από τα χαρακτηριστικά των κατοικιών αυτών. Εσωτερικά τα σπίτια έχουν ξύλινα σανιδωτά παράθυρα, είναι μικρά, αλλά έχουν μεγάλους κεντρικούς χώρους, και τα  δάπεδά τους είναι συνήθως πέτρινα, καθώς επίσης όλα τους σχεδόν διαθέτουν τζάκι και τοίχους από γύψο.

Τα Λουτρά της Αφροδίτης, και το μεγαλείο της φύσης του Ακάμα με τα πολλά μονοπάτια της φύσης, όπως για παράδειγμα το Μονοπάτι της Φύσης Σμιγιές, που περνά από το Νέο Χωριό Πάφου, καθώς και τα σημεία παρατήρησης πολλών ενδημικών και μη πτηνών για τους λάτρεις του αθλήματος, έχουν προσελκύσει τα τελευταία χρόνια μεγάλο ενδιαφέρον και άρα τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή, όπου πολλοί Λευκωσιάτες αγοράζουν τις εξοχικές τους κατοικίες. Έτσι, εκεί σήμερα υπάρχουν αρκετά αγροτουριστικά καταλύματα και ξενοδοχειακές μονάδες, παραδοσιακές ταβέρνες, σουπερ-μάρκετ, μερικά καφενεία, καθώς κι ένα παγκοσμίου φήμης εργαστήριο κεραμικής (Triskelion Pottery).

Στο κέντρο του οικισμού του Νέου Χωριού Πάφου, στέκει ο γοτθικός μονόχωρος μεγάλος ναός του Αγίου Μηνά, του 1912, και δίπλα απ’ αυτόν, το μνημείο προς τιμή τριών αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Επιπλέον, στον οικισμό υπάγονται και τα εκκλησιαστικά μνημεία του ναού του Αγίου Ευφραίμ, στην είσοδο του χωριού, ο οποίος έχει φοβερή πανοραμική θέα, του Αγίου Γεωργίου, ναός του 17^ου ή του 18^ου αιώνα, και το ιστορικό ξωκλήσι που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Μηνά της Ιδράμης (16^ος αιώνας), που συναντάται λίγο έξω από την κοινότητα.

Η πρόσβαση στο Νέο Χωριό Πάφου είναι εύκολη μέσω του λιμανιού στο Λατσί (σε απόσταση περίπου 3 χιλιόμετρων προς τα νοτιοανατολικά), αν κι ο κύριος δρόμος που διασχίζει τον οικισμό, περνά μέσα από τον Ακάμα.