Μούτταλος
Ο Μούτταλος είναι η τουρκική γειτονιά του λεγόμενου «Κτήματος» στην Πάφο, 2 περίπου χιλιόμετρα από το λιμάνι και το ομώνυμο Κάστρο και αποτελεί από μόνη της ένα από τα ζωντανά αξιοθέατα πολιτισμού που αξίζει να δει ο επισκέπτης κατά την περιήγησή του στην πόλη.
Μια περιοχή που εκτείνεται γεωγραφικά γύρω από την οδό Φελλάχογλου, ένα μεγάλο εμπορικό δρόμο που οι Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι έμποροι έφερναν τα προϊόντα τους από τα κοντινά χωριά, ο Μούτταλος πήρε το όνομά του από το τέμενος Μους Αλλάχ της Οθωμανικής περιόδου, που στέκει επιβλητικά στην είσοδο της συνοικίας και είναι ερείπια από τις αρχές του 1990.
Άδεια μικρά στενά που μαρτυρούν το παρελθόν της, περιτριγυρισμένα από εγκαταλελειμμένα σπίτια και χαλάσματα και κάποιες γάτες να ξεπηδούν στο διάβα του επισκέπτη, συνθέτουν ένα σκηνικό ιδανικό για φωτογραφίες αστικού τοπίου για τους περιηγητές που θέλουν να πάρουν γερές δόσεις ιστορίας που ξυπνούν μνήμες αλλοτινές, σε μια συνοικία που κάποτε έσφυζε από ζωή.
Στην πλατεία Μουσαλά, οι μυρωδιές από τα μπαχάρια και τα ανατολίτικα φαγητά στις ταβέρνες αναδύονται ακόμα στη μύτη σου, ενώ από τους καφενέδες στις γειτονιές, αν αφουγκραστείς, μπορείς ακόμα να ακούσεις τους φωνακλάδες άντρες που περνούσαν τις ώρες τους αμέριμνοι καπνίζοντας ναργιλέ. Και όλα «πάγωναν», την ώρα που ο μουεζίνης ανέβαινε στον εξώστη του και προέτρεπε τους πιστούς να προσκυνήσουν τον Αλλάχ, βγάζοντάς τους προσωρινά από τις ασχολίες της καθημερινότητας.
Όλα αυτά, μέχρι το 1974, τότε που η τουρκική εισβολή άλλαξε τα πάντα και οι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους για τις κατεχόμενες περιοχές του βορρά, αφήνοντας έρημο αυτό το σημείο της πόλης, καθιστώντας την περιοχή ένα ζωντανό μουσείο του όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος.
Οι ταραχές, όμως, είχαν ξεκινήσει νωρίτερα (το Μάρτιο του 1964), όταν οι Τουρκοκύπριοι οχυρώθηκαν στο Μούτταλο, φοβούμενοι αντίποινα από τους Ελληνοκύπριους για την ανταρσία ομοεθνών τους σε πολλά χωριά της Κύπρου. Οι ένοπλες συγκρούσεις ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους της Πάφου στην περιοχή του Κτήματος, ήταν μια μάχη που διάρκεσε τρεις μέρες, από τις 9 ως τις 11 Μαρτίου του 1964, αφήνοντας πίσω της πολλά θύματα και οικογένειες να θρηνούν και από τις δυο πλευρές.
Σήμερα, η τουρκική συνοικία του Μούτταλου είναι μια ευκαιρία για να γνωρίσει κανείς το ανατολίτικο παρελθόν της πόλης της Πάφου, ενώ σε κάποιες ταβέρνες, «φωλιασμένες» μέσα στα στενά του σερβίρεται πολύ καλό φαγητό σε φιλικές τιμές. Με ένα σύντομο περίπατο, ο επισκέπτης θα τις ανακαλύψει..