Κάθικας

Ο Κάθικας είναι χωριό της επαρχίας Πάφου στην Κύπρο και απέχει 26 χιλιόμετρα βόρεια της ομώνυμης πόλης, 88 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού και 145 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λευκωσίας.

Ένα από τα χωριά της περιοχής της Λαόνας που υπήρξε κατά το παρελθόν το κέντρο της νοτιοδυτικής Κύπρου (με σχολείο από τα χρόνια της Αγγλοκρατίας), ο Κάθικας είναι χτισμένος σε υψόμετρο 660 μέτρων και σε οροπέδιο ανάμεσα σε κατάφυτους λόφους, προσφέροντας ειδυλλιακή θέα από τα περισσότερα σημεία του. Από διάφορα μέρη του χωριού φαίνονται συγκεκριμένα ο Κόλπος των Κοραλλίων, η χερσόνησος του Ακάμα, η οροσειρά του Τροόδους, αλλά και το δάσος Πάφου. Ένα από τα αμπελοχώρια του νησιού και συνάμα απ΄τους πλέον ανεπτυγμένους τουριστικά μικρούς οικισμούς της επαρχίας, είναι επισκέψιμος από χιλιάδες Κύπριους και ξένους που έρχονται να απολαύσουν το δροσερό του κλίμα, το όμορφο τοπίο και να φάνε στις εξαιρετικές ταβέρνες του. Ο οικισμός του χωριού με τους 350 περίπου κατοίκους, διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα, αφού εκεί συναντά κανείς πετρόχτιστα περιποιημένα σπίτια λαϊκής αρχιτεκτονικής ανάμεσα στα όμορφα στενά του που σφύζουν από ζωή τα σαββατοκύριακα και το καλοκαίρι.

Το όνομα της κοινότητας προέρχεται πιθανότατα από την τοποθεσία του, αφού βρίσκεται στο μέσο της απόστασης Πάφου και Πόλης Χρυσοχούς και κατά το παρελθόν, εδώ έκαναν στάση τα καραβάνια των εμπόρων για να ξεκουραστούν και να καθίσουν (Κάθικας). Μια άλλη εκδοχή κάνει λόγο για τον αρχικό ιδιοκτήτη του που είχε αυτό το όνομα, ενώ μια τρίτη αναφέρεται στο ότι όταν αντικρίζει κανείς από απόσταση τον οικισμό, φαίνεται σαν να «κάθεται» σε επίπεδη τοποθεσία.

Τα διάσημα αμπέλια του οικισμού παράγουν άσπρο σταφύλι, από το οποίο βγαίνει το ξινιστέρι, που θεωρείται ίσως το καλύτερο της Κύπρου. Χαρακτηριστικό είναι ότι πάνω από το 50% του λευκού κρασιού στο νησί, προέρχεται από σταφύλια της περιοχής, κάτι που υποδηλώνει την απαραίτητη επίσκεψη στα 2 τοπικά οινοποιεία. Το πρώτο είναι ένα από τα πρώτα οινοποιεία της δυτικής Κύπρου που άνοιξε το 1993 και διαθέτει μουσείο, αίθουσα γευσιγνωσίας, πωλητήριο, αίθουσα συνεδρίων, παράγοντας εξαιρετικής ποιότητας ποικιλίες ( λευκά Ξυνιστέρι και «Άγιος Ονούφριος» Mourvedre, Cabernet Sauvignon, Grenache, ροζέ Ειναλία, κόκκινο Μέθυ Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc). Το δεύτερο οινοποιείο είναι μικρό σε όγκο παραγωγής, αλλά δεν υστερεί καθόλου σε ποιότητα, ενώ προσφέρει και μαγευτική θέα από τον τεράστιο εξώστη του και διαθέτει μικρές φυσικές σπηλιές που βρίσκονται μέσα στις εγκαταστάσεις του.

Οι πάμπολλες ταβέρνες της περιοχής, στο κέντρο του χωριού ή και στον δρόμο λίγο έξω από αυτό, κάποιες εκ των οποίων βρίσκονται και σε παλιά πετρόχτιστα αρχοντικά, απευθύνονται σε όλα τα γούστα και καλύπτουν μια ευρεία γκάμα της κυπριακής κουζίνας, όπως μεζέδες, κρέατα στη σούβλα, μαγειρευτά φαγητά, όλα μαγειρεμένα με φρέσκα και ντόπια υλικά.

Στα πλαίσια του αγροτουρισμού, ο Κάθικας (ή αλλιώς και Κάθηκας) έχει αναπαλαιωμένα σπίτια και υπερσύγχρονους ξενώνες που προσφέρουν όλες τις ανέσεις για όσους θέλουν να παρατείνουν τη διαμονή τους, πέρα από τη βόλτα και το φαγητό σε αυτό το εξαίρετο φυσικό περιβάλλον.

Η κεντρική εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Παναγία την Ευαγγελίστρια και αποτελεί κτίσμα του 1870, ενώ υπάρχουν και το ξωκλήσι του Αγίου Ονούφριου και του Αγίου Υπατίου, της Αγίας Μαρίνας και του Αγίου Γεωργίου.
Μάλιστα, ο Άγιος Υπάτιος είναι ο πολιούχος άγιος του χωριού και γιορτάζει στις 31 Μαρτίου.

Στην περιοχή λειτουργεί δημοτικό σχολείο για τα παιδιά, υπάρχει μίνι μάρκετ, όμορφα και παραδοσιακά καφενεία που μπορούν οι επισκέπτες να απολαύσουν τον καφέ τους, ενώ η τουριστική εικόνα της κοινότητας συμπληρώνεται και με το μικρό καταφύγιο γαϊδουριών που οι επισκέπτες μπορούν να ταΐσουν και να κάνουν βόλτα πάνω στα συμπαθή τετράποδα.

Για τους απόλυτους φυσιολάτρες, κοντά στην κοινότητα και συγκεκριμένα στα 11 χιλιόμετρα, βρίσκεται και το εντυπωσιακό και επιβλητικό φαράγγι Άβακα, το πιο γνωστό στην Κύπρο, με μήκος 2 περίπου χιλιομέτρων και απότομους βράχους στις 2 πλευρές του που φτάνουν μέχρι τα 80 μέτρα ύψος.

Ο Κάθικας είναι επίσης γνωστός για τα τοπικά έθιμα την περίοδο του Πάσχα, όπως τη Μεγάλη Παρασκευή που οι κάτοικοι συνηθίζουν να δραματοποιούν τα «Πάθη του Χριστού» και μάλιστα με «πρωταγωνιστές» ανθρώπους του κοινοτικού συμβουλίου που αναλαμβάνουν κάποιους ρόλους, ενώ η πομπή πηγαίνει από το εκκλησάκι του Αγίου Ονουφρίου μέχρι την εκκλησία της Παναγίας Ευαγγελίστριας, με το υπόλοιπο χωριό να ακολουθεί κατά πόδας.