Κατακόμβη Αγίου Λαμπριανού

H κατακόμβη Αγίου Λαμπριανού βρίσκεται στην ομώνυμη οδό, στη δυτική πλευρά του δρόμου Πάφου-Κάτω Πάφου, κοντά στον λόφο της Φάμπρικας και απέναντι σχεδόν από την κατακόμβη Αγίας Σολομονής Πάφου.

Ένα υπόγειος λαξευτός χώρος με πολλούς θαλάμους που χρησίμευε σαν τάφος της ελληνιστικής εποχής, η κατακόμβη Αγίου Λαμπριανού αργότερα έγινε χώρος λατρείας των πρώτων Χριστιανών κατοίκων της νέας Πάφου, προτού χτιστούν οι πρώτες υπέργειες πρωτοχριστιανικές εκκλησίες στα τέλη του 4^ου αιώνα μ.Χ.

Ο χώρος είναι προσβάσιμος από μια στενή πετρόχτιστη σκάλα, η οποία οδηγεί σε ένα μικρό αίθριο. Από εκεί, ο επισκέπτης οδηγείται στις διάφορες υπόγειες πόρτες που οδηγούν σε μικρέ σπηλιές. Μέσα σε αυτές, υπάρχουν διάφορες μικρές φορητές εικόνες και αφιερώματα των πιστών.

Σύμφωνα με πηγές και τα ευρήματα των ανασκαφών, το σπήλαιο, αρχικά συνιστούσε ένα μικρό υπόγειο συγκρότημα θαλαμοειδών τάφων που χρονολογούνται από την Ελληνιστική εποχή. Αργότερα, ήταν το σημείο όπου συγκεντρώνονταν οι διωκόμενοι από τους ειδωλολάτρες χριστιανοί για τις θρησκευτικές τους τελετές.

Ο Άγιος Λαμπριανός ήταν ένας από τους 300 Αλαμάνους αγίους που ήρθαν και ασκήτεψαν στην Κύπρο από την Παλαιστίνη, όταν είχαν αρχίσει οι αραβικές επιδρομές. Στην επαρχία Πάφου, υπάρχουν δύο μεγάλα σπήλαια αφιερωμένα στον εν λόγω άγιο, η κατακόμβη Αγίου Λαμπριανού και το άλλο βρίσκεται μεταξύ Έμπας Πάφου και Μεσόγης.   Είναι ο μόνος άγιος στην Κύπρο που δεν γιορτάζεται, αν και αναγνωρίζεται επίσημα από την Εκκλησία. Πολλά πράγματα για το βίο του δεν είναι γνωστά. Ένα από τα λίγα στοιχεία που υπάρχουν για αυτόν είναι η εικόνα του που ζωγράφισε ο αγιογράφος Παρθένιος στα τέλη του 18^ου ή αρχές του 19^ου  αιώνα

Πολύ κοντά στην κατακόμβη, βρίσκεται και το Αρχαίο Θέατρο Πάφου στην πλαγιά του λόφου της Φάμπρικας, αλλά και το σπήλαιο του Αγίου Αγαπητικού.