Ελεδιό
Το Ελεδιό είναι χωριό της επαρχίας Πάφου στην Κύπρο και απέχει 23 χιλιόμετρα βoρειοανατολικά της ομώνυμης πόλης, 69 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού και 153 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λευκωσίας.
Ένας μικρός οικισμός χτισμένος σε υψόμετρο 290 μέτρων και ανάμεσα σε περιβόλια, πανύψηλα κυπαρίσσια και εποχιακές καλλιέργειες της κοιλάδας του Έζουσας ποταμού, το Ελεδιό που συναντάται και ως Ελεδιώ, είναι σχεδόν ενωμένο με το νοτιότερο κομμάτι της Αξύλου. Η κοινότητα των 20 περίπου κατοίκων βρίσκεται πολύ κοντά στη Νατά (7 χιλιόμετρα), την Αμαργέτη (4 χιλιόμετρα), τη Σταυροκόννου (11 χιλιόμετρα), την Αξύλου (2,5 χιλιόμετρα) και την Επισκοπή Πάφου (7,5 χιλιόμετρα).
Ο αρχικός οικισμός του χωριού βρισκόταν περίπου 2 χιλιόμετρα πιο νότια, αλλά μετά τις σοβαρές ζημιές που υπέστη με το μεγάλο σεισμό του 1953 που έπληξε την Πάφο, οι κάτοικοι μετακινήθηκαν στην τωρινή του τοποθεσία. Τότε, η βρετανική αποικιακή κυβέρνηση της Κύπρου αποφάσισε τη μετακίνηση και των δύο κοντινών χωριών, του Ελεδιού και της Αξύλου, χτίζοντας λυόμενα σπίτια. Μάλιστα, χαρακτηριστικό είναι ότι η αγγλική κυβέρνηση με δική της πρωτοβουλία, μετακίνησε τους 35 Τουρκοκύπριους του Ελεδιού στο νέο οικισμό της Αξύλους, ώστε το πρώτο να μετατραπεί σε αμιγώς ελληνοκυπριακό και το δεύτερο να παραμείνει αμιγώς τουρκοκυπριακό χωριό. Πλέον, έχουν οικοδομηθεί κάποιες κατοικίες, στο πλαίσιο μικρής οικιστικής ανάπτυξης, καθώς γύρω από το χωριό υπάρχουν εκτάσεις που βρίσκονται στην οικιστική ζώνη.
Στην κοινότητα υπήρχε η μονή της Αγίας Ειρήνης, αλλά στην ελληνική επανάσταση του 1821, οι Τούρκοι έσφαξαν τους μοναχούς και το μοναστήρι διαλύθηκε, ενώ ο ναός τα επόμενα χρόνια κατέρρευσε, με τα ερείπια να κείτονται ανάμεσα στην άγρια βλάστηση. Στη θέση του μοναστηριού χτίστηκε πάνω σε ένα λόφο, ένας μικρός πετρόχτιστος ναός αφιερωμένος στην ίδια αγία. Άλλο ξωκλήσι είναι αυτό του Αγίου Γεωργίου, ένας μικρός και σύγχρονος ναός χτισμένος πάνω σε ύψωμα με θέα την ευρύτερη περιοχή και τους αμπελώνες της.
Σε πολύ κοντινή απόσταση βόρεια από την κοινότητα, συναντάται και η πασίγνωστη Μονή Παναγίας Χρυσορρογιάτισσας (15 χιλιόμετρα) και η Αγία Μονή Πάφου (14 χιλιόμετρα), δύο από τα πιο σημαντικά μοναστήρια στην επαρχία. Η Χρυσορρογιάτισσα είναι ένα μεγαλόπρεπο κτιριακό συγκρότημα που ιδρύθηκε το 12ο αιώνα και είναι τόπος προσκυνήματος για πολλούς ντόπιους αλλά και ξένους επισκέπτες (κυρίως από τη Ρωσία), που φτάνουν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο για να δουν τη θαυματουργή εικόνα της. Η Αγία Μονή αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα θρησκευτικά αξιοθέατα, αφού χτίστηκε το 300 μ.Χ. πάνω στα ερείπια αρχαιοελληνικού ναού του βασιλιά της Πάφου Νικοκλή (374/373-361 π.Χ.), αφιερωμένου στην Ήρα.