Αρχαίο Θέατρο Πάφου

Το Αρχαίο Θέατρο Πάφου βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της αρχαίας πόλης, στην οδό Αγίου Αγαπητικού στην πλαγιά του λόφου «Φάμπρικας» και είναι ένα από τα πάμπολλα αξιοθέατα πολιτισμού στην ομώνυμη πόλη.

Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του νησιού που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο, το Αρχαίο Θέατρο Πάφου είναι το αρχαιότερο σωζόμενο θέατρο της Κύπρου και το δεύτερο μεγαλύτερο μετά από αυτό της κατεχόμενης από τους Τούρκους Σαλαμίνας. Οικοδομήθηκε γύρω στα τέλη του 4^ου αιώνα (300 π.Χ.), ως μέρος της υποδομής της πόλης που ίδρυσε ο Νικοκλής, τελευταίος βασιλιάς της Παλαιπάφου όταν μετέφερε το βασίλειο από τα Κούκλια στην Κάτω Πάφο.

Το οικοδόμημα ήταν σε χρήση για περισσότερο από 600 χρόνια, αφού έπαψε να χρησιμοποιείται στα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ. Όντας το μόνο αρχαίο θέατρο της Κύπρου που δεν έχει υποστεί σύγχρονη αποκατάσταση, αποτελεί ταυτόχρονα το μόνο μνημείο στην κατηγορία του στο οποίο είναι ορατές όλες οι φάσεις της αρχιτεκτονικής του εξέλιξης. Μέχρι τώρα, στο χώρο ο οποίος χρησιμοποιούνταν ως χώρος παραστάσεων και άλλων θεαμάτων, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον πέντε αρχιτεκτονικές φάσεις, οι οποίες αντιστοιχούν στις διάφορες καλλιτεχνικές τάσεις της ελληνιστικής και ρωμαϊκής τέχνης.

Ένα τμήμα του Αρχαίου Θεάτρου Πάφου είναι χτισμένο πάνω στο λόφο, ενώ το υπόλοιπο χτίστηκε με ένα τεχνητό γήινο ανάχωμα, στο οποίο τοποθετήθηκαν πέτρινα καθίσματα. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ που έχει αναλάβει το έργο και πραγματοποιεί ανασκαφές (με τις τελευταίες να έλαβαν χώρα το 2015), ήρθαν στο φως αρχαία καταστήματα, ένα ρωμαϊκό νυμφαίο του 2^ου αιώνα και ένας λιθόστρωτος ρωμαϊκός δρόμος στα νότια του θεάτρου, ο οποίος ήταν η κύρια οδός πρόσβασης στο θέατρο και το νυμφαίο. Μάλιστα, οι γρανιτένιοι λαξευμένοι κίονες που βρέθηκαν, επιβεβαιώνουν τη σπουδαιότητα του δρόμου και πιθανώς είχαν εισαχθεί από την Τρωάδα της σημερινής Τουρκίας για την κατασκευή κιονοστοιχιών κατά μήκος όλων των κύριων δρόμων σε ολόκληρη την πόλη.

Μετά την καταστροφή του από σεισμούς στα τέλη του 4ου αιώνα και συγκεκριμένα το 365μ.Χ., το αρχιτεκτονικό του υλικό χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό σε άλλα μεταγενέστερα κτίρια όπως το Φρούριο των Σαράντα Κολώνων και της Παναγίας Χρυσοπολίτισσας Πάφου.

Από τον 13^ο έως και το 15^ο αιώνα, στο χώρο της σκηνής του Αρχαίου Θεάτρου Πάφου υπήρχε ένα μεγάλο αγρόκτημα και ήταν επίσης μέρος σημαντικής μεσαιωνικής δραστηριότητας της Πάφου, ενώ επί Τουρκοκρατίας χρησιμοποιήθηκε για γεωργικούς και βιοτεχνικούς σκοπούς.