Άγιος Ιωάννης Πάφου

O Άγιος Ιωάννης Πάφου είναι χωριό της επαρχίας Πάφου και βρίσκεται 42 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της ομώνυμης πόλης, 56 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού και 107 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λευκωσίας.

Πολύ κοντά στη Σαλαμιού (4 χιλιόμετρα), στα Μέσανα (5 χιλιόμετρα) και την Αρμίνου (5 χιλιόμετρα) και χτισμένος σε υψόμετρο 650 μέτρων, ο Άγιος Ιωάννης Πάφου εντοπίζεται κοντά στον Διάριζο ποταμό και πάνω στη διαδρομή που οδηγεί στα βουνά του εμβληματικού Τροόδους.

Η κοινότητα ήταν ένα αμιγώς τουρκοκυπριακό χωριό πριν την τουρκική εισβολή του 1974.

Σύμφωνα με τη παράδοση, το όνομα της περιοχής συνδέεται με τον Άγιο Ιωάννη Καλλιέργους που γεννήθηκε κοντά και έζησε κατά το πρώτο ήμισυ του δωδεκάτου αιώνα (1100-1150 μ.Χ.). Κάνοντας πολλά θαύματα, ανακηρύχθηκε Άγιος μετά το θάνατό του και θάφτηκε στη γενέτειρα του Μαλούντα της Πάφου, όπου οι κάτοικοι έχτισαν εκκλησία στο όνομά του, κρατώντας και τα ιερά λείψανά του. Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Τούρκους το 1571,το χωριό τουρκοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί ο ναός και να χαθούν τα λείψανα. Πάντως, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του εξακολουθούσαν να προσκυνούν στην ερειπωμένη εκκλησία, μέχρι και τη μετακίνησή τους στις τουρκοκρατούμενες βόρειες περιοχές της Κύπρου μετά το 1974. Ο Άγιος Ιωάννης ο Καλλιέργους υπήρξε ο ιδρυτής και ο πρώτος ηγούμενος της Μονής Αγίου Σάββα Καρόνος που βρίσκεται κοντά στο χωριό Πραστειό Τραχυπέδουλας, ενώ αργότερα έγινε επίσκοπος  Πάφου. 

Κοντά στον Άγιο Ιωάννη Πάφου στα 13 περίπου χιλιόμετρα, συναντώνται οι περίφημοι Βράχοι των Χασαμπουλιών ή «Κουρτελόροτσος», ένα εντυπωσιακό φυσικό τοπίο με ογκώδεις πέτρες ανακρυσταλλωμένου ασβεστόλιθου κοραλλιογενούς προέλευσης, που δεσπόζουν σχεδόν στη μέση του δρόμου. Ένας ζωντανός θρύλος που επιβιώνει μέχρι σήμερα και αποτέλεσε φόβητρο για τους κατοίκους και τους περαστικούς τα χρόνια της Αγγλοκρατίας, τα Χασαμπουλιά ήταν μια οικογένεια Τουρκοκυπρίων που κατάγονταν από την Επισκοπή Λεμεσού και κατά τη διάρκεια της βρετανικής κατοχής, μετοίκησαν στα γειτονικά Μαμώνια.  Οι Βράχοι των Χασαμπουλιών, είναι το σημείο όπου τα 3 αδέρφια κρύβονταν και έκλεβαν τους περαστικούς. Σήμερα είναι μια δημοφιλής τοποθεσία για τους λάτρεις της αναρρίχησης και συναντάται πάνω στη διαδρομή λίγο μετά τα Κούκλια και στον παλιό δρόμο που ενώνει τα Μαμώνια με τον Άγιο Γεώργιο Πάφου, την Τραχυπέδουλα και το Κιδάσι.

Σε κοντινή απόσταση βορειοδυτικά από την κοινότητα, συναντάται και η πασίγνωστη Μονή Παναγίας Χρυσορρογιάτισσας (15 χιλιόμετρα) και η Αγία Μονή Πάφου (14 χιλιόμετρα), δύο από τα πιο σημαντικά μοναστήρια στην επαρχία. Η Χρυσορρογιάτισσα είναι ένα μεγαλόπρεπο κτιριακό συγκρότημα που ιδρύθηκε το 12ο αιώνα και είναι τόπος προσκυνήματος για πολλούς ντόπιους αλλά και ξένους επισκέπτες (κυρίως από τη Ρωσία), που φτάνουν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο για να δουν τη θαυματουργή εικόνα της. Η Αγία Μονή αποτελεί και ένα από τα αρχαιότερα θρησκευτικά αξιοθέατα, αφού χτίστηκε το 300 μ.Χ. πάνω στα ερείπια αρχαιοελληνικού ναού του βασιλιά της Πάφου Νικοκλή (374/373-361 π.Χ.), αφιερωμένου στην Ήρα.