Πύλη Πάφου

Η Πύλη Πάφου αποτέλεσε τη μία από τις τρεις εισόδους που έχτισαν οι Ενετοί για την πρόσβαση μέσα από τα τείχη στην πόλη της Λευκωσίας.

Μπορεί να υπολείπεται στην αίγλη εν συγκρίσει με την Πύλη Αμμοχώστου και  την Πύλη Κερύνειας, αλλά βρίσκεται στο κέντρο μιας περιοχής που έχει διαμορφωθεί εν μέρει εξαιτίας της, έχοντας ιδιαίτερη πολιτισμική σημασία για την πρωτεύουσα της Κύπρου. Εδώ υπήρχε ο μεγαλύτερος σε πληθυσμιακή  πυκνότητα αριθμός Κυπρίων καθολικών, εδώ βρισκόταν ο «αρμενομαχαλλάς» της Λευκωσίας, που τώρα «ψυχορραγεί» στη νεκρή ζώνη και μέρος του ανήκει στα κατεχόμενα. Από εδώ, το πρώτο άνοιγμα πάνω στα τείχη που ανοίχτηκε δίπλα της από τους Άγγλους το 1879, είναι το μόνο σημείο σήμερα στη διχοτομημένη πρωτεύουσα όπου οι δύο «πλευρές», τα κατεχόμενα και τα ελεύθερα εδάφη, συναντώνται χωρίς ανάμεσά τους τη νεκρή ζώνη. Η προέκταση αυτού του ανοίγματος, η σημερινή οδός Πάφου, υπήρξε για πολλά χρόνια κεντρική εμπορική αρτηρία και σημείο συνάθροισης για τους ντόπιους.

Κοντά στην Πύλη Πάφου συναντώνται σπουδαία αξιοθέατα πολιτισμού και κτίρια, όπως ο Καθολικός Ναός Τιμίου Σταυρού Λευκωσίας, η Αίθουσα της Καστελλιώτισσας, η μαρωνίτικη Παναγία των Χαρίτων, η αρμένικη Εκκλησία και το σχολείο Μελικιάν, η κυπριακή βουλή, ο Δημοτικός Κήπος Λευκωσίας και το Αρχαιολογικό Μουσείο Κύπρου.

Χτισμένη κατά την περίοδο οικοδόμησης των ενετικών τειχών στα τέλη του 16^ου αιώνα (1567-69), η Πύλη Πάφου ήταν σημείο διέλευσης και ελέγχου που έκλεινε με τη  δύση του ηλίου και άνοιγε με την ανατολή. Αρχικά ήταν γνωστή ως πύλη του San Domenico, καθώς αντικατέστησε μια παλιότερη πύλη των Φράγκικων τειχών, την «Porta di San Domenico» που είχε πάρει το όνομά της από το ομώνυμο Αβαείο που βρισκόταν κοντά. Ο δρόμος που άρχιζε ακριβώς έξω από την πύλη, οδηγούσε νοτιοδυτικά προς την Πάφο, απ’ όπου τελικά επικράτησε και η σημερινή ονομασία της.

Ως κατασκευή, η Πύλη Πάφου συνιστά ένα λιτό άνοιγμα στον τοίχο με θολωτή σκεπή, στο οποίο βρίσκονταν 2-3 στρατιώτες, οι οποίοι πιθανώς εισέπρατταν και φόρους από όσους εισέρχονταν στην εντός των τειχών πόλη. Πρόσφατα το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κύπρου αποκάλυψε τον παλιό λιθόστρωτο δρόμο που οδηγούσε σε αυτήν και τις βάσεις του οθωμανικού υδραγωγείου που μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα τροφοδοτούσε την πόλη με νερό. Ο δήμος Λευκωσίας, αποφάσισε την ανάπλαση της περιοχής και την αποκατάσταση της πύλης, που ειρήσθω εν παρόδω, από πάνω της φιλοξενεί και τον ομώνυμο Αστυνομικό Σταθμό. Η αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής και τα έργα ανάπλασης έχουν αναμφισβήτητα δώσει μια πνοή στη συνοικία της Πύλης Πάφου, αλλά περπατώντας ο επισκέπτης θα νιώσει μια νοσταλγία ανεξήγητη.