Πεδουλάς

Ο Πεδουλάς είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας κι απέχει περίπου 75 χιλιόμετρα από την ομώνυμη πρωτεύουσα της Κύπρου, 55 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό, 125 χιλιόμετρα από τη Λάρνακα, και 85 χιλιόμετρα από την Πάφο.

Τοποθετημένο μεταξύ του Μουτουλλά και του Προδρόμου,  ο Πεδουλάς  μετρά τους 100 περίπου μόνιμους κατοίκους, αλλά αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα ορεινά θέρετρα της οροσειράς του Τροόδους. Μάλιστα το χωριό έχει αδελφοποιηθεί με το Δημο Παιανίας και με τον πρώην Δημο Τρικολώνων νύν Γορτυνίας.

Χτισμένος σε υψόμετρο άνω των  1100 μέτρων ο Πεδουλάς, το κεφαλοχώρι της Μαραθάσας, φημίζεται για το δροσερό κλίμα του, ιδανικό για παραθερισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες , αλλά και για την καλλιέργεια φρέσκων φρούτων και λαχανικών ολόχρονα. Εκεί παράγονται τα νόστιμα πετροκέρασα της Κύπρου κι η κοινότητα αποτελεί επίσημα τη σημαντικότερη περιοχή παραγωγής κερασιών στο νησί της Αφροδίτης. Αφετέρου, και η γεωργία υπήρξε σημαντικός παράγωντας για την οικονομία του ανά τους αιώνες. Στις δύσκολες περιόδους, οι γυναίκες του οικισμού ύφαιναν ξακουστά μάλλινα και μετέπειτα η εύνοια των καιρών οδήγησε το χωριό σε σημαντικό τουριστικό προορισμό.

Η ονομασία του Πεδουλά προέρχεται από τη λέξη «πέδιλο» επειδή το χωριό είχε μεγάλη ποσότητα δερμάτων και πολλούς σκαρπάρηδες, οι οποίοι κατασκεύαζαν παπούτσια, ενώ μια άλλη εκδοχή αναφέρει τις λέξεις «πεδίον» και «λαός», καθώς ο οικισμός φαίνεται από ψηλά σαν να είναι χτισμένος πάνω σε μικρή πεδιάδα.

Η ιστορία του Πεδουλά ξεκινά τα βυζαντινά χρόνια και συνεχίζει επί φραγκοκρατίας και βενετοκρατίας, οπότε και το χωριό είχε περιέλθει στην βασιλική ιδιοκτησία. Λίγο πριν το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η οικονομία του άρχισε ν’ αναπτύσσεται, δημιουργούνται σχολεία και δημόσια κτήρια, χτίζονται εκκλησίες, ανοίγουν ξενοδοχεία και αρχίζουν να λειτουργούν τα βυρσοδεψεία, τα οποία και διασώζονται μέχρι σήμερα. Το χωριό μετατρέπεται σε πρωτοποριακό θέρετρο τουρισμού, παραγωγικό κέντρο κερασιών και πολιτιστικός-εμπορικός κόμβος των δεκατεσσάρων χωριών της περιοχής Μαραθάσας.

Η εξόρμηση στον Πεδουλά συνιστά μία ακόμη ευκαιρία για να επισκεφτεί κανείς τις ουκ ολίγες εκκλησίες περιοχής. Ξεκινώντας από μία από τις ξυλόστεγες εκκλησιές του χωριού, τον Αρχάγγελο Μιχαήλ Πεδουλά που αποτελεί το πιο σημαντικό αξιοθέατο της κοινότητας και περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco. Ο επιβλητικός ναός του Προδρόμου Τιμίου Σταυρού που αποτελεί την κεντρική εκκλησία του χωριού, το μικρό παρεκκλήσι της Ύψωσης Τιμίου Σταυρού πάνω σε λόφου του οικισμού, και το ξωκλήσι Αγίου Ραφαήλ των Βράχων. Επιπλέον, μπορεί κανείς να δει τα μικρά εκκλησάκια της Αγίας Μαρίνας και της Αγίας Παρασκευής, το ξωκλήσι Παναγίας Βορινής, τον Άγιο Παναγιώτη, τον Άγιο Ονουφρίο και το κοιμητηριακό ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου.

Στον Πεδουλά πολλοί είναι οι επισκέπτες που καταλήγουν στο μικρό εμπορικό δρομάκι του οικισμού προκειμένου ν’ αγοράσουν τα απαραίτητα ντόπια προϊόντα. Οι  λάτρεις της φύσης  από την άλλη περπατούν τα μονοπάτια της φύσης που περνούν από το χωριό, καθώς λέγεται ότι εκεί υπάρχει μια φυσική πηγή, που κρύβει το μυστικό της μακροζωίας. Στην περιοχή υπάρχουν λογής υπηρεσίες, ενώ λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκει του χρόνου ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφέ.

Παράλληλα στον Πεδουλά υπάρχουν δύο Μουσεία επισκέψιμα για το κοινό. Το Βυζαντινό Μουσείο Πεδουλά, που άνοιξε για να στεγάσει εικόνες και ιερά κειμήλια που σώθηκαν από τις εκκλησίες του οικισμού, και το Λαογραφικό Μουσείο Πεδουλά , το οποίο στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο κτήριο και προσφέρει μια συνολική εικόνα της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της κοινότητας. Επιπλέον, στο χωριό υπάρχει και το Περιβαλλοντικό Κέντρο «Στέλιος», το οποίο και προσφέρει σεμινάρια για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του χωριού. Άλλα σημαντικά αξιοθέατα του χωριού αποτελούν το μνημείο Μιχαήλ Στιβαρού, το σπίτι του Θεμιστοκλή Δέρβη, ένας πανύψηλος κέδρος 18 μέτρων και 165 ετών που έχει τεθεί υπό την προστασία του Τμήματος Δασών, καθώς και το ιστορικό γυμνάσιο της κοινότητας, που κάθε καλοκαίρι φιλοξενεί την κρατική ορχήστρα νέων.