Παρθεναγωγείο Φανερωμένης
Το Παρθεναγωγείο Φανερωμένης αποτελεί ένα από τα πιο επιβλητικά νεοκλασικά κτίρια της Λευκωσίας και ταυτόχρονα ένα από τα πάμπολλα αξιοθέατα πολιτισμού στην παλιά πόλη, απέναντι από τη Φανερωμένη Λευκωσίας και πολύ κοντά στο Σταυρό του Μισιρίκου.
Συστεγάζοντας σήμερα δημοτικό και γυμνάσιο στο κέντρο της εντός των τειχών πόλης, το Παρθεναγωγείο Φανερωμένης ανήκει στα πιο ιστορικά οικοδομήματα της πρωτεύουσας της Κύπρου, απέχοντας λίγα μόλις μέτρα από την πράσινη γραμμή και είναι ο ιδανικός προορισμός για περπάτημα στο ιστορικό κέντρο με τα μαγαζιά, καφενεία, ταβερνάκια και πλατείες, που σφύζουν από ζωή. Το μεγαλοπρεπές νεοκλασικό απέκτησε την εμβληματική πρόσοψη με τους κίονες ιωνικού ρυθμού το 1925 με έξοδα της εκκλησίας.
Η μεγάλη του ιστορία ξεκίνησε το 1852, όταν και ιδρύθηκε ως αλληλοδιδακτικό σχολείο για αγόρια, αλλά το 1859 μετατράπηκε σε σχολείο θηλέων από τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο A’. Κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, είχε μόνο μια δασκάλα που χρησιμοποιούσε την αλληλοδιδακτική μέθοδο, ώστε να εξυπηρετεί όλους τους μαθητές. Το 1903 στο χώρο λειτούργησε το Διδασκαλείο Θηλέων Φανερωμένης, που ήταν το 1ο ίδρυμα προετοιμασίας για δασκάλες στην Κύπρο. Από το σχολικό έτος 1933-34, λειτούργησε ως ημιγυμνάσιο και δυο χρόνια αργότερα, αποτέλεσε παράρτημα του Παγκυπρίου Γυμνασίου, στο οποίο φοιτούσαν μόνο μαθήτριες.
Μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, σταμάτησε τη λειτουργία του ως παράρτημα του Παγκυπρίου Γυμνασίου και αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο-αυτοτελές εξατάξιο σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης. Μάλιστα, δεν αναγνωρίστηκε μόνο από το κυπριακό υπουργείο παιδείας, αλλά και από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας, ως ισότιμο των Ελληνικών Δημοσίων Γυμνασίων.
Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το Παρθεναγωγείο Φανερωμένης ή τότε γνωστό ως Παγκύπριο Γυμνάσιο Θηλέων Φανερωμένης, μεταφέρθηκε στο χώρο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Κύπρου. Μετά από ένα χρόνο επαναλειτούργησε με νέα ονομασία, ως Μεικτό Γυμνάσιο Φανερωμένης. Έτσι, με την ονομασία «Φανερωμένης» λειτουργούσαν δύο σχολεία, το ένα στο χώρο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Κύπρου και το άλλο στο πανέμορφο αυτό κτίριο. Πάντως, η μικρή απόσταση από την πράσινη γραμμή, συνετέλεσε στην απομάκρυνση πολλών κατοίκων από την περιοχή, στην αλλαγή της σύνθεσης του πληθυσμού και στη μείωση των μαθητών που φοιτούν στο σχολείο.