Σωτήρα Λεμεσού

Η Σωτήρα Λεμεσού είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο που βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα δυτικά της ομώνυμης πρωτεύουσας, κι απέχει 45 χιλιόμετρα από την Πάφο, 100 χιλιόμετρα από τη Λάρνακα, και 115 χιλιόμετρα από τη Λευκωσία.

Όντας το δεύτερο μεγαλύτερο σε διοικητική έκταση χωριό της επαρχίας Λεμεσού (4,435 εκτάρια) μετά το Ακρωτήρι Λεμεσού, ενώ μεγάλο τμήμα της βρίσκεται πάνω στις βρετανικές βάσεις της περιοχής, η Σωτήρα Λεμεσού διασχίζεται από το ρυάκι Σύμβουλος, ενώ το ψηλότερο σημείο της είναι η κορφή Ροφέσια (386 μέτρα), που συναντάται μερικά χιλιόμετρα βορειοδυτικά του χωριού. Επιπλέον στον οικισμό υπάγεται και τμήμα του κρατικού δάσους της Επισκοπής Λεμεσού.

Στην ευρύτερη περιοχή καλλιεργούνται σιτηρά, κηπευτικά φυτά,  χαρουπιές, ελιές, καθώς επίσης υπάρχουν κι αρκετές ακαλλιέργητες εκτάσεις που παραμένουν ανεκμετάλευτες, ενώ οι περίπου 100 μόνιμοι κάτοικοι της Σωτήρας Λεμεσού τηρούν με ευλάβεια κάθε έθιμο και παράδοση του χωριού τους.

Η Σωτήρα Λεμεσού πιθανώς  να ιδρύθηκε επί Βυζαντινών χρόνων, αν και δεν υπάρχουν παρελθοντικές αναφορές για τον οικισμό, μάλλον επειδή ήταν πολύ μικρός. Η ονομασία του οικισμού , όπως αντίστοιχα και στην περίπτωση της Σωτήρας Αμμοχώστου, προέρχεται από τ’ όνομα του Σωτήρος Χριστού, γεγονός που δικαιολογείται κι από την ύπαρξη της εκκλησίας της Χρυσοσώτηρας, προς τιμήν της οποίας διοργανώνεται μεγάλο πανηγύρι στις 6 Αυγούστου κάθε χρόνου. Ακόμη στο χωριό υπάρχει το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου Μακρέφτα, η μονή του Αγίου Γεωργίου Σύμβουλα, και τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου.

Έπειτα, νότια από τον οικισμό της Σωτήρας Λεμεσού, συναντάται το Ιερό Απόλλωνα Υλάτη που εμπίπτει στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο του Κουρίου, ενώ μάλιστα ιστορικές μαρτυρίες περιγράφουν ότι το χωριό είχε περιληφθεί στη διοίκηση του αρχαίου αυτού βασιλείου. Σε απόσταση αναπνοής, εντοπίζεται επίσης άλλος ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος της περιοχής με Προϊστορικούς οικισμούς, και πιο συγκεκριμένα στις τοποθεσίες Τεππές και Καμινούδκια.

Συγκεκριμένα στις  Τεππές βρέθηκαν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα κατοικιών συνοικισμού της Νεολιθικής ΙΙ εποχής (4500 – 3900 π.Χ.) και στα Καμινούθκια ανασκάφηκαν λιγότερα μεν εξίδου σημαντικά δε αρχιτεκτονικά κατάλοιπα κατοικιών συνοικισμού της Πρώιμης εποχής του Χαλκού Ι (2500 – 2075 π.Χ.), που καταστράφηκαν από φυσικές καταστροφές, καθώς επίσης και  λαξευτοί τάφοι της ίδιας χρονολογίας. Όλα μαζί παρουσιάζουν αρκετές καινοτομίες για την εποχή. Οι πρόγονοι της Σωτήρας Λεμεσού, όπως προκύπτει από την ανέρευση αγγείων και παλιών εργαλείων, ήταν γεωργοί, κυνηγοί κι επιδέξιοι αγγειοπλάστες. Επίσης, εκεί βρέθηκε κι ένα χρυσό σκουλαρίκι, που θεωρείται ως ένα από τα αρχαιότερα μέχρι και τις μέρες μας, μαρτυρώντας και πάλι, νέες τέχνες που είχαν αναπτυχθεί την περίοδο εκείνη.

Τέλος, η Σωτήρα Λεμεσού είναι ξακουστή για το ρέσι, δηλαδή το κυπριακό πιλάφι του γάμου, καθώς και για τα χρυσοκούλουρά της.