Κούριο Λεμεσού

Το Κούριο είναι ο σπουδαιότερος αρχαιολογικός χώρος της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο, κι απέχει περίπου 17 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της ομώνυμης συμπρωτεύσουσας. Συστηματικές ανασκαφικές έρευνες εκεί  άρχισαν το 1934 από το Αμερικανικό πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας και συνεχίστηκαν έκτοτε από λογής αποστολές καθώς κι από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Η ευρύτερη περιοχή στην κοιλάδα που σχηματίζει ο ποταμός Κούρης ή αλλιώς Κούριο θεωρείται από τις πλουσιότερες αρχαιολογικά τοποθεσίες σ’ ολόκληρο το νησί. Στο παρελθόν εκεί ίδρυσαν την πόλη τους οι Αργείοι, εκδιωγμένοι από τα δικά τους ελλαδικά βασίλεια. Φτάνοντας αρχικά με τα πλοία τους στα νότια παράλια της Κύπρου, και πάνω από το χωριό της Επισκοπής Λεμεσού, έχτισαν το νέο τους βασίλειο οχυρωμένο με απόκρημνους βράχους και τη θάλασσα. Σιγά σιγά απέκτησαν φήμη ξακουστή και έγιναν πανίσχυροι όπως άλλα βασίλεια της Κύπρου (Ιδάλιον, Κίτιον, και άλλα), ενώ στην πορεία μεγαλούργησαν. Οικοδόμησαν περίτεχνο θέατρο, έχτισαν αγορά, στάδιο, και καλλιμάρμαρο ναό, αφιερωμένο στον Θεό τους, Απόλλωνα Υλάτη, ενώ ίδρυσαν και το δικό τους νομισματοκοπείο.

Λέγεται ότι η αρχαιότερη αναφορά στo Κούριο συναντάται στους τοίχους ενός ναού που ανάγεται στην περίοδο της βασιλείας του Ραμσή ΙΙΙ (1198 – 1167 π.X.), ενώ η ίδρυσή του ανάγεται ήδη από τον 11^ο αιώνα. Δεν υπάρχουν αποδεδειγμένες μαρτυρίες για το ποιος ήταν ο ιδρυτής του, παρολαυτά μεταγενέστερες πηγές κάνουν λόγο για το γιό του μυθικού βασιλιά Κινύρα. Το βασίλειο καταργείται από τον Μέγα Αλέξανδρο και κυριαρχεί η τάση πλήρους εξελληνισμού του. Κατά τον 2^ο αιώνα μ.Χ. η διαίρεση της νήσου σε τέσσερις επαρχίες ενσωματώνει το βασίλειο με αυτό της Αμαθούντας. Σ’ αυτό κατέφυγαν κι οι Απόστολοι μετά την εκδίωξη τους από την Πάφο, ενώ τον 4^ο  αιώνα μαρτυρείται εκεί και η ύπαρξη επισκοπικής έδρας.

Σήμερα στο Κούριο ο επισκέπτης μπορεί να δει το ομώνυμο αρχαίο θέατρο (χωρητικότητας 3.000 θεατών) που κατασκευάστηκε τέλη του 2^ου αιώνα π.Χ, αλλά αναδιαμορφώθηκε στις τωρινές του διαστάσεις τον 2^ο αιώνα μ.Χ., και ν’ ατενίσει τη μαγευτική θέα στη θάλασσα.  Λαξευτοί θάλαμοι κάτω από το κοίλο του θεάτρου είχαν πιθανώς  χρησιμοποιηθεί και για τις ανάγκες θηριομαχιών ή σαν αποθήκες. Καταστράφηκε και εγκαταλείφθηκε οριστικά τον 4^ο μ.Χ. αιώνα. Το μεγαλύτερο του μέρος του είναι αποτέλεσμα της ανακατασκευής του από τον γνωστό ΄Ελληνα αναστηλωτή Αντώνη Τραυλό.  Επιπλέον, μπορεί να περιηγηθεί στο συγκρότημα της αγοράς, τη στοάς που περιέβαλλε μια μεγάλη πλατεία, ένα ελληνιστικό δημόσιο οικοδόμημα που είναι το αρχαιότερο που έχει ανασκαφεί μέχρι σήμερα στην αρχαία αυτή πόλη, το Ρωμαϊκό νυμφαίο, το ιερό των θυγατέρων του Ποσειδώνα, καθώς και το υδραγωγείο του 1^ου αιώνα μ.Χ.

Από τα υστερορωμαϊκά μνημεία η αρχαία πόλη του Κουρίου ξεχωρίζει για τα ψηφιδωτά που κοσμούν τα δάπεδα στις μεγαλοπρεπείς επαύλεις με τις αυλές τους, που παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο.  Για παράδειγμα η έπαυλη του Αχιλλέα (4^ου αιώνα μ.Χ.), η οποία πήρε το όνομά της από τον θρυλικό ήρωα της Τροίας και ίσως χρησίμευε και σαν χώρος υποδοχής των επισήμων επισκεπτών.  Μια απεικόνιση του πως κυλούσε η ζωή στο αρχαίο αυτό βασίλειο αποτελεί η σεισμόπλεικτη οικία.Επίσης γνωστή είναι και η πολυτελής ιδιωτική κατοικία ή μικρή δημόσια παλαίστρα των Μονομάχων, που πήρε το όνομά της από τα καλοδιατηρημένα ψηφιδωτά του δαπέδου της, που απεικονίζουν διάφορες μάχες.  Στα ανατολικά του θεάτρου εντοπίζεται και η έπαυλη του Ευστόλιου του Κουριέα (5^ου αιώνα μ.Χ.), το οποίο αρχικά είχε ταυτιστεί και με παλάτι, ενώ έπειτα αποκαλύφτηκε η δημόσια χρήση του και η σύνδεση του με τον Χριστιανισμό. Από την άλλη, η παλαιοχριστιανική επισκοπική βασιλική  θεωρείται ένα ακόμη από τα σημαντικότερα μνημεία του νησιού, όπως και μία μικρή τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική εκτός των τειχών του Κουρίου.

Τέλος, άλλα δύο αξιοθέατα συναποτελούν τον αρχαιολογικό χώρο του Κουρίου βρισκόμενα σε κοντινή απόσταση από το αρχαίο βασίλειο των Αργείων. Το Αρχαίο Στάδιο Κουρίου (ανάμεσα στην αρχαία πόλη και το Ιερό Απόλλωνα Υλάτη) στο οποίο και εξασκούνταν οι αθλητές σε αγώνες δρόμου, άλμα εις ύψος, άλμα εις μήκος,πάλη και δισκοβολία, και το Ιερό Απόλλωνα Υλάτη, που υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα λατρευτικά κέντρα του νησιού και εγκαταλείφθηκε κατά τον 4^ο αιώνα μ.Χ.
Κούριο

Λεμεσός, Κύπρος

Τηλέφωνο:

Ώρες Λειτουργίας:
Καθημερινά: 08.00 – 17.00 (Νοέμβριος – Μάρτιος)

Καθημερινά: 08.00 – 18.00 (Απρίλιος – Μάιος και Σεπτέμβριος – Οκτώβριος)

Καθημερινά: 08.00 – 19.30 ( Ιούνιος – Αύγουστος)

Είσοδος: 2,50€