Aλυκή Ακρωτηρίου

Η  Αλυκή Ακρωτηρίου είναι από τα σημαντικότερα αξιοθέατα φύσης στην Κύπρο και η μεγαλύτερη φυσική λίμνη του νησιού, που βρίσκεται στο χωριό Ακρωτήρι Λεμεσού της ομώνυμης επαρχίας.

Αποτελώντας το νοτιότερο άκρο στη μεγαλόνησο στα 2 χιλιόμετρα έξω από τη Λεμεσό, η Αλυκή Ακρωτηρίου θεωρείται από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους στην Ανατολική Μεσόγειο και καταλαμβάνει επιφάνεια 14 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το χαμηλότερο σημείο της είναι 2,7 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και στο μεγαλύτερο κομμάτι της, το βάθος δεν ξεπερνάει τα 30 εκατοστά, ενώ στα βαθύτερα σημεία της το νερό φτάνει το ένα μέτρο. Με αυτές τις συνθήκες και λόγω του ότι είναι το κοντινότερο σημείο της Κύπρου προς την Αφρική, την καθιστά ιδανικό ενδιάμεσο σταθμό για τα χιλιάδες μεταναστευτικά πουλιά που φτάνουν στην περιοχή.

Ανάμεσα στους πανέμορφους φτερωτούς επισκέπτες της Αλυκής Ακρωτηρίου, είναι τα διάσημα φλαμίνγκο που ξεχειμωνιάζουν στα ρηχά νερά της, τρώγοντας τη μικρή γαρίδα Branchianella spinosa που «ευδοκιμεί» εδώ. Επίσης μεγάλοι αριθμοί υδρόβιων πουλιών με αγριόπαπιες, κύκνους, νυφογερανούς, ερωδιούς, κορμοράνους, αυξάνουν την οικολογική σημασία της λίμνης, που βρίσκεται σε μια από τις οκτώ μεγαλύτερες διαδρομές μετανάστευσης πουλιών από την Ευρώπη και την Ασία προς την Αμερική. Περισσότερα από 260 είδη πουλιών και 345 τάξεις φυτών, με ένα είδος ορχιδέας που συναντάται μόνο στη Κύπρο, συνθέτουν το τοπίο και κάνουν την περιοχή αγαπημένο προορισμό των φωτογράφων και των πτηνοπαρατηρητών (birdwatching) από τα ειδικά παρατηρητήρια υδρόβιας ζωής που βρίσκονται στις όχθες της.

Σύμφωνα με γεωλογικές έρευνες, η Αλυκή Ακρωτηρίου αρχικά ήταν νησί που σταδιακά με το πέρασμα των χρόνων, ενώθηκε με την ξηρά κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Οι ποταμοί Κούρης και Γαρίλλης μετέφεραν υλικά, άμμο και χαλίκια από τη διάβρωση της ενδοχώρας στις εκβολές τους στη θάλασσα, δημιουργώντας έδαφος που ενώθηκε με τη μεγαλόνησο. Με αυτή την ένωση, εγκλωβίστηκε μεγάλη ποσότητα θαλασσινού νερού, σχηματίζοντας την Αλυκή Ακρωτηρίου και την αμμώδη παραλία Lady’s Mile.

Κατά το παρελθόν επίσης, αποτέλεσε σημαντική πηγή πλούτου για το αλάτι της αλλά και ως τόπος εμπορίου, ως ιχθυότοπος ή χώρος για τον ελλιμενισμό των πλοίων. Επί Φραγκοκρατίας, ήταν βασιλική ιδιοκτησία και χώρος στον οποίο συλλαμβάνονταν τα κυνηγετικά γεράκια, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι βασιλείς και οι ευγενείς για τα κυνήγια τους. Αργότερα, οι Βενετοί από τον ίδιο χώρο προμήθευαν με κυνηγετικά γεράκια τον Οθωμανό σουλτάνο, ενώ επί Ενετοκρατίας ήταν περιοχή μεγάλης στρατιωτικής σημασίας, γι’ αυτό και είχαν εκπονηθεί μελέτες για να οικοδομηθεί στην περιοχή ένα φρούριο.

Σήμερα, στη λίμνη δεν καταλήγουν φυσικά ποτάμια και το νερό που εισρέει σε αυτή, προέρχεται είτε από τη θάλασσα (καθώς βρίσκεται πιο χαμηλά από αυτήν), είτε από τις ετήσιες βροχοπτώσεις, είτε από τις διοχετεύσεις νερού των παρακείμενων ελών του Φασουρίου. Κατά τους χειμερινούς μήνες είναι υφάλμυρη, στο τέλος της άνοιξης μετατρέπεται σε πολύ αλμυρή και το καλοκαίρι ξεραίνεται τελείως.

Η Αλυκή Ακρωτηρίου ή αλλιώς και Αλυκή Λεμεσού, είναι 3 φορές μεγαλύτερη αλλά και λιγότερο αλμυρή από την Αλυκή Λάρνακας και στη βόρεια όχθη της καλύπτεται με δάσος από ευκαλύπτους, ενώ στα ανατολικά υπάρχει έλος που καλύπτεται από καλαμιώνες. Οι επισκέπτες μπορούν να την προσεγγίσουν από πολλές κατευθύνσεις, ανάλογα με την εποχή. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που περπατούν πάνω σε αυτή τους καλοκαιρινούς μήνες που είναι ξερή, αν και ελλοχεύει ο κίνδυνος να βρεθούν μέσα σε λάσπη.

Η λίμνη βρίσκεται εντός των ορίων της βρετανικών βάσεων του Ακρωτηρίου, όντας ουσιαστικά έδαφος που παρέμεινε στο Ηνωμένο Βασίλειο και μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960. Το 2003 στην περιοχή, ανεγέρθηκαν δύο γιγάντιες κεραίες ως τμήμα του δικτύου κατασκοπείας για τη Μέση Ανατολή.

Όντας ένας από τους δύο υγροβιότοπους στην Κύπρο που υπάγεται στη συνθήκη Ραμσάρ (μαζί με αυτή της Λάρνακας), η Αλυκή Ακρωτηρίου σαγηνεύει τους ταξιδιώτες της προσφέροντας μαγευτικές εικόνες.