Χαλά Σουλτάν Τεκέ

Το Χαλά Σουλτάν Τεκέ είναι ο σημαντικότερος τόπος προσκυνήματος των μουσουλμάνων της Κύπρου και ένα από τα βασικότερα τουριστικά αξιοθέατα της επαρχίας Λάρνακας, 6 περίπου χιλιόμετρα από την ομώνυμη πόλη.

Χτισμένο πάνω στη δυτική όχθη της Αλυκής Λάρνακας και πολύ κοντά στο Διεθνή Αερολιμένα Λάρνακας, το Χαλά Σουλτάν Τεκέ είναι ένα από τα ιερότερα ισλαμικά μαυσωλεία στον κόσμο που δέχεται χιλιάδες προσκυνητές και επισκέπτες σε ετήσια βάση. Για κάποιους, αποτελεί το τέταρτο ιεραρχικά σημαντικότερο μνημείο στο μουσουλμανικό κόσμο μετά την Καάβα της Μέκκας, το ιερό του Μωάμεθ στη Μεδίνα και το τέμενος του Αλ Ακσιά στην Ιερουσαλήμ. Όποιος θέλει να πάει στον παράδεισο, επιβάλλεται να έχει επισκεφτεί το Χαλά Σουλτάν Τεκέ, σύμφωνα με την ισλαμική παράδοση.

Με ένα πανύψηλο μιναρέ και δίπλα του έναν ογκώδη τρούλο, ανάμεσα σε επιβλητικές φοινικιές, κυπαρίσσια και πεύκα, το τέμενος χτίστηκε το 1787 αλλά τη σημερινή του μορφή πήρε το 1816 από τον τότε Τούρκο κυβερνήτη της Κύπρου Σεϊντ Εμίν εφέντη. Με δαπάνες της κυπριακής κυβέρνησης και την αναπαλαίωση του 2001-2005 με χορηγία του Αμερικάνικου Οργανισμού UNOPS μέσω των Ηνωμένων Εθνών (USA ID UNOPS), το τζαμί διατηρείται σήμερα σε άριστη κατάσταση.

Το Χαλά Σουλτάν Τεκέ (ή και Χαλά Σουλτάν Τεκκέ) συνιστά ένα μεγάλο κτιριακό συγκρότημα. Προχωρώντας στο πλακόστρωτο δάπεδο μετά την πύλη, η πέτρινη κύρια είσοδος του τεμένους ήταν το άλλοτε μοναστήρι μουσουλμάνων μοναχών, ενώ στα δεξιά βρίσκονται τα δωμάτια φιλοξενίας των συζύγων των σεΐχηδων του τεμένους και στα αριστερά τα δωμάτια των ίδιων.

Διασχίζοντας τον κήπο, στο βάθος υπάρχουν οι βρύσες που επιβάλλεται να πλένουν τα χέρια, το πρόσωπο και τα πόδια τους οι πιστοί πριν βγάλουν τα παπούτσια τους και εισέλθουν στο τζαμί.

Μέσα στο τζαμί ακριβώς απέναντι βρίσκεται το μιχράμπ, η λαξευμένη κόγχη στον τοίχο και δεξιά του βρίσκεται το μιμπάρ που ο ιμάμης πάει την ώρα της προσευχής, μια ξύλινη σκάλα με πράσινο χρώμα, το σύμβολο του παραδείσου, που οδηγεί σε ένα βάθρο με μυτερό στέγαστρο. Στη γωνία δεξιά υπάρχει ένα ξύλινο τραπέζι με στρογγυλή βάση που αφήνουν το Κοράνι, καθώς σύμφωνα με τη θρησκεία, το ιερό βιβλίο δεν πρέπει να αγγίζει ποτέ το πάτωμα.

Έξω στον περίβολο, υπάρχει ο μεγάλος μαρμάρινος τάφος της Χαντιγιέ, συζύγου του βασιλιά Χουσεΐν της Χετζάζης, ενώ αριστερά και δεξιά, υπάρχουν κι άλλοι τάφοι με ξύλινο πράσινο κάλυμμα που ανήκουν σε άλλα πρόσωπα.

Το σημείο αναφοράς του Χαλά Σουλτάν Τεκέ, η αφορμή και η αιτία που οικοδομήθηκε, είναι ο τάφος της Ουμ Χαράμ με τους τρεις ογκόλιθους. Η Ουμ Χαράμ ήταν συγγενής του προφήτη Μωάμεθ και βάσει του θρύλου, σκοτώθηκε το 649 π.Χ. πέφτοντας από το άλογό της, με το που αποβιβάστηκε στο νησί, συνοδεύοντας το σύζυγό της Ουβαντάς Ιμπν ας Σαμί κατά τη διάρκεια της πρώτης αραβικής επιδρομής στην Κύπρο. Στο σημείο που βρίσκεται ο τάφος, είναι το σημείο που έσπασε τον τράχηλό της πέφτοντας από το ζώο και θάφτηκε εκεί. Ο τάφος της είναι σκεπασμένος με πράσινο βελούδινο ύφασμα και περιβάλλεται από τρεις λίθους. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ένας λίθος αιωρείται.

Ο θρύλος για τους λίθους αναφέρει ότι στο ταξίδι της από την Ιερουσαλήμ προς τη Ράμλα, η Ουμ Χαράμ φιλοξενήθηκε στο σπίτι ενός Χριστιανού μοναχού, όπου είδε τρεις τεράστιους λίθους που ήθελε να αγοράσει. Ο μοναχός, πιστεύοντας πως οι τρεις λίθοι ήταν αδύνατο να μετακινηθούν, τους χάρισε. Η Ουμ Χαράμ αναχώρησε για το ταξίδι της, λέγοντας ότι θα τους πάρει στην επιστροφή της. Τελικά οι πέτρες εκ θαύματος βρέθηκαν στον τάφο της τη νύχτα της ταφής, με τη μια να βρίσκεται στο κεφάλι της, την άλλη στα πόδια της και την τρίτη να αιωρείται πάνω από τους άλλες δύο.

Το Χαλά Σουλτάν Τεκέ χτίστηκε στο σημείο του θανάτου της, αλλά η ακριβής ημερομηνία δεν είναι γνωστή, καθώς στην αρχή ήταν μόνο ο τάφος, ο οποίος μετατράπηκε σε τέμενος το 18^ο αιώνα.

Εκτός από τους ξένους επισκέπτες και προσκυνητές, πολλοί είναι και οι Τουρκοκύπριοι από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου που έρχονται μαζικά στο Χαλά Σουλτάν Τεκέ, κυρίως στις θρησκευτικές γιορτές των μουσουλμάνων, όπως το ραμαζάνι και τα μπαϊράμια.

Αρχαιολογικές ανασκαφές αποκάλυψαν ότι η περιοχή γύρω από την Αλυκή και το τέμενος κατοικούνταν από τη Νεολιθική εποχή, ενώ βρέθηκαν πέτρινες άγκυρες και τα ερείπια  μιας πόλης-λιμανιού της Ύστερης Εποχής του Χαλκού.

Για όσους λατρεύουν την πεζοπορία, υπάρχει μονοπάτι που κινείται κυκλικά της λίμνης, με αφετηρία την ανατολική όχθη και τερματισμό το Χαλά Σουλτάν Τεκέ. Εκεί κοντά υπάρχει και οργανωμένος εκδρομικός χώρος για όσους επιθυμούν να κάνουν πικ νικ.

Χαλά Σουλτάν Τεκέ

Είσοδος δωρεάν

Χειμερινό ωράριο (16/9 – 15/4) Δευτέρα- Κυριακή: 8.30 – 17.00

Καλοκαιρινό ωράριο (16/4 – 15/9) Δευτέρα- Κυριακή: 8.30 – 19.30

Είσοδος: Για άτομα με αναπηρικά καροτσάκια, δυνατότητα πρόσβασης στο χώρο (χωρίς σήμανση) όχι όμως εντός του τεμένους.
Ειδικός χώρος υγιεινής: χωρίς σήμανση