Μαζωτός
Ο Μαζωτός είναι ένα χωριό της επαρχίας στην Κύπρο και απέχει 20 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λάρνακας, 72 νοτιοανατολικά της Λευκωσίας και 52 βορειοανατολικά της Λεμεσού.
Ένας μικρός οικισμός, χτισμένος στην παράκτια πεδιάδα της Λάρνακας με αμπέλια, ελιές, χαρουπιές, εσπεριδοειδή και κριθάρι, ο Μαζωτός γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη με μικρές και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, διαμερίσματα προς ενοικίαση, ταβέρνες, εστιατόρια και πολλούς Κύπριους και ξένους να χτίζουν τις εξοχικές τους κατοικίες λόγω των πολλών παραλιών στην περιοχή, όπως είναι η παραλία Παρασόλια, η παραλία Αλαμινός και η παραλία Μαζωτού. Άλλωστε οι ακτογραμμές της δυτικής Λάρνακας, θεωρούνται η καλύτερη περιοχή για αετοσανίδα και ιστιοσανίδα, λόγω των ευνοϊκών ανέμων και κυμάτων της περιοχής. Γι’αυτό και δραστηριοποιούνται και αντίστοιχες σχολές που προσφέρουν μαθήματα και εξοπλισμό.
Ο Μαζωτός κουβαλάει πίσω του μεγάλη ιστορία, αφού αποτέλεσε διοικητικό κέντρο των εκάστοτε κατακτητών της Κύπρου. Στην περιοχή υπήρχε ρωμαϊκή πόλη και σύμφωνα με πηγές, το ξωκλήσι της Παναγίας της Πετούντας στα νότια του χωριού είναι κτισμένο πάνω στα ερείπια της πόλης. Από εδώ περνούσε η ρωμαϊκή οδός, η οποία συνέδεε το Κίτι με την Αμαθούντα, ενώ στα βυζαντινά χρόνια ήταν διοικητική πρωτεύουσα ομώνυμης επαρχίας. Το 747μ.χ. στην παραλία του χωριού έγινε η ναυμαχία της Κεραμαίας η οποία ήταν μια από τις σπουδαιότερες ναυτικές νίκες του μεσαιωνικού Ελληνισμού. Μέχρι το 1307 ο Μαζωτός ήταν κτηματική περιουσία των Ναϊτών, αλλά λόγω κακοδιαχείρισης, κατασχέθηκε όλη η περιουσία τους και δόθηκε στο τάγμα των Ιωαννιτών. Επί Φραγκοκρατίας το χωριό αποτελούσε μια από τις κυριότερες βαρωνίες της Κύπρου, ενώ επί Ενετοκρατίας, ήταν το κέντρο μιας από τις τότε 12 επαρχίες του νησιού, ώσπου κατά την τουρκοκρατία έγινε τσιφλίκι και τελικά αγοράστηκε τμηματικά από κατοίκους της περιοχής.
Οι εκδοχές της ονοματοδοσίας του χωριού ποικίλλουν. Μια εκδοχή υποστηρίζει ότι προέρχεται από το φυτό «μαζίν» (Ροterium spinosum), έναν άγριο θάμνο όπου αφθονούσε στην περιοχή, ενώ έτερη εκδοχή αναφέρει ότι λέει αρχικά λεγόταν Μαστωτός, επειδή το χωριό ήταν κτισμένο κοντά στα βουνά του Μόη που μοιάζουν με μαστούς. Με τα χρόνια το «στ» έγινε «ζ» και έτσι προέκυψε το Μαζωτός.
Ο οικισμός αποτελείται από σπίτια λαϊκής αρχιτεκτονικής, νέα και αναπαλαιωμένα οικοδομήματα και πλακόστρωτους κήπους σε διάφορα σημεία της κοινότητας. Η κύρια εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Γεώργιος βρίσκεται στον πυρήνα του, δίπλα σε μικρά καφενεδάκια και οικοδομήθηκε το 1963, ενώ η εικόνα του 1777 στο εσωτερικό του ναού απεικονίζει τον άγιο να κρατά σπαθί αντί κοντάρι.
Το παλιό ξωκλήσι της Παναγίας της Πετούντας υψώνεται στα νότια και πολύ κοντά στη θάλασσα. Σύμφωνα με την παράδοση, το ξωκλήσι πήρε το όνομα Πετούντα γιατί η Παναγία ήρθε στην περιοχή πετώντας. Κοντά στο ξωκλήσι βρίσκεται και η πηγή της Παναγίας που ανοίχθηκε από την ίδια και από την οποία οι κάτοικοι πήραν νερό για να χτίσουν το ξωκλήσι.
Στα βορειοανατολικά του χωριού υπάρχει η μικρή πετρόχτιστη εκκλησία του Αγίου Ξενοφώντα του Ξορινού (ο Άγιος που εξορίζει τα κακά και τις ασθένειες) με τη θαυματουργή εικόνα του 1821 και τα πολλά τάματα που αφήνουν οι πιστοί.
Δίπλα από τα δύο ξωκλήσια, έχουν οικοδομηθεί τη δεκαετία του 1990 ναοί αφιερωμένοι αντίστοιχα στην Παναγία και τον Άγιο Ξενοφώντα. Εκεί κάθε χρόνο, στις 26 Ιανουαρίου, γίνεται μεγάλο πανηγύρι προς τιμήν του αγίου με πολλούς επισκέπτες να προσέρχονται από όλη την Κύπρο. Μετά το πανηγύρι, σ’ όλα τα σπίτια του χωριού στρώνονται τραπέζια για να δεχθούν και να φιλέψουν όλους τους επισκέπτες. Ο ναός του Αγίου Ξενοφώντα είναι ο μοναδικός στη Μεγαλόνησο αφιερωμένος στον εν λόγω άγιο.
Ο Μαζωτός καλύπτει τα γούστα του κάθε επισκέπτη, αφού εκτός των εκκλησιών και των πανέμορφων παραλιών του, προσφέρει κι άλλου είδους αξιοθέατα και δραστηριότητες.
Το Μουσείο Κώστα Αργυρού, λίγο έξω από την κοινότητα περιλαμβάνει ξυλόγλυπτα και πέτρινα αγάλματα, ψηφιδωτές παραστάσεις και πίνακες ζωγραφικής του δημιουργού που κρύβουν πίσω τους ιστορίες και πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής.
Το Πάρκο Καμήλας Μαζωτού (Camel Park Mazotos), μοναδικό στην Κύπρο, βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και εκτός από καμήλες, φιλοξενεί επίσης γαϊδουράκια, κατσίκες, άλογα και άλλα. Στο πάρκο που διαθέτει πισίνα, εστιατόριο και μουσείο λαϊκής τέχνης, ο επισκέπτης μπορεί να ανέβει στις καμήλες και να κάνει βόλτα στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους.
Το πάρκο Γλυπτικής Πετραίον διαθέτει πολλά γλυπτά συνυφασμένα με την ιστορία της Κύπρου και είναι φιλοτεχνημένα στο χώρο που είναι και το σπίτι του δημιουργού. Εντυπωσιακότερο όλων είναι ο Πετραίος, ένας πετρόχτιστο γλυπτό 8,5 μέτρων.
Τα ενδιαφέροντα της κοινότητας δε σταματούν όμως στη στεριά, καθώς η τελευταία σημαντική ανακάλυψη είναι το ναυάγιο Μαζωτού, ένα ναυάγιο εμπορικού πλοίου της ύστερης κλασικής περιόδου (μέσα 4ου αιώνα π.Χ.) που εντοπίστηκε στη θαλάσσια περιοχή του χωριού σε βάθος 45 μέτρων. Στο ναυάγιο, που αποτελεί το μεγαλύτερο που εντοπίστηκε στις ακτές της Κύπρου, βρέθηκαν αμφορείς που περιείχαν κρασί από τη Χίο και άλλα νησιά του Αιγαίου.
Οι 800 περίπου κάτοικοι στο Μαζωτό ασχολούνται με τις καλλιέργειες και τα θερμοκήπια, τον τουρισμό, ενώ πολλοί εργάζονται και σε αστικά κέντρα. Η ελαιοκαλλιέργεια εδώ είναι πολύ ανεπτυγμένη και η πράσινη «τσακιστή» ελιά θεωρείται εξαιρετικής ποιότητας.