Οίκος Λευκωσίας

Το χωριό Οίκος Λευκωσίας βρίσκεται στην ομώνυμη επαρχία κι απέχει περίπου 70 χιλιόμετρα από την ομώνυμη πρωτεύουσα της Κύπρου, 75 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό, 100 χιλιόμετρα από τη Λάρνακα, και 95 χιλιόμετρα από την Πάφο.

Στην ευρύτερη περιοχή της Μαραθάσας, πάνω σε μια πλαγιά, και σε υψόμετρο περίπου 650 μέτρων, ανατολικά της εύφορης κοιλάδας που δημιουργεί ο ποταμός Σέτραχος εντοπίζεται ο Οίκος Λευκωσίας, που συνορεύει με την κοινότητα Καλοπαναγιώτη.

Ιστορικά το χωριό φαίνεται να ιδρύθηκε επί Τουρκοκρατίας (μέσα του 17^ου αιώνα μ.Χ), και συγκεκριμένα μετά την κατάπνιξη της επανάστασης του Βίκτορα Ζεμπετού από τους Τούρκους.

Η ονομασία του Οίκου Λευκωσίας συνδέεται με την ιστορία δύο αδερφών, του Νίκου και του Παναγιώτη, οι οποίοι ήταν κι οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής. Η τοποθεσία πάνω στην οποία έχτισε την κατοικία του ο Παναγιώτης, τελικά ονομάστηκε Καλοπαναγιώτης, ενώ το σημείο που έκανε ο Νίκος τον «οίκο» του, έμεινε γνωστό ως Οίκος. Από την άλλη, η παράδοση θέλει τα αδέρφια να είναι τρία. Ο Νίκος, ο Παναγιώτης κι ο Πέτρος, ο οποίος κι επέλεξε την περιοχή της Σολέας και την Κακοπετριά (ονομασία που ταυτίστηκε με τον κακό του χαρακτήρα). Μια άλλη – πιο απλουστευμένη εκδοχή, αναφέρει ότι κάποιος κάτοικος του Καλοπαναγιώτη έχτισε πρώτος εκεί σπίτι, οπότε και άρχισε σιγά-σιγά να δημιουργείται μια κοινότητα.

Σήμερα μία από τις χαρακτηριστικότερες εικόνες που προσφέρει ο Οίκος Λευκωσίας στους επισκέπτες του είναι τα σπίτια που «σκαρφαλώνουν» στην απότομη πλαγιά του βουνού χτισμένα τ’ ένα πάνω στ’ άλλο και σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, χαρίζοντας μοναδική πανοραμική θέα μέχρι και τον γειτονικό οικισμό Γερακιές.

Περιδιαβαίνοντας κανείς τον Οίκο Λευκωσίας συναντά το παλιό δημοτικό σχολείο, που όμως λειτουργεί μέχρι και σήμερα εξυπηρετώντας τα παιδιά της περιοχής, το μνημείο που είναι αφιερωμένο στον ήρωα Χαράλαμπο Κασπαρή, στην είσοδο του χωριού,  καθώς κι ένα διαμορφωμένο μικρό πάρκο, όπου και μπορεί να ξεκουραστεί ο επισκέπτης. Επιπλέον στο χωριό υπάρχουν 5 εκκλησίες. Ο κύριος ναός είναι αφιερωμένος στην Αγία Βαρβάρα. Η εκκλησία της Παναγίας της Αγνιώτισσας και του Άγιου Ιωάννη του Πρόδρομου θεωρούνται ως οι πιο νέες του χωριού, ενώ ο Άγιος Νικόλαος, είναι η πιο παλιά, του 12^ον αιώνα, απ’ όπου μάλιστα μπορεί κανείς ν’ αγναντέψει τον οικισμό από ψηλά. Επίσης, σε κοντινή απόσταση συναντάται κι ο Άγιος Λάζαρος.

Σήμερα ο Οίκος Λευκωσίας μετρά τους 200 μόνιμους κατοίκους περίπου, οι περισσότεροι από τους οποίους κι ασχολούνται με εργασίες που έχουν να κάνουν με τις κατασκευές, το εμπόριο και τις μεταφορές.

Ο Οίκος Λευκωσίας θεωρείται ένας ολόχρονος τουριστικός προορισμός που προσφέρει στον επισκέπτη καφέ κι εστιατόρια, καθώς παρέχονται και κατοικίες προς ενοικίαση.Την περιοχή που κατακλύζουν ενδημικά φυτά και βρίσκουν καταφύγιο διάφορα μεταναστευτικά πουλιά δεσπόζει το φράγμα Καλοπαναγιώτη. Ο επισκέπτης του χωριού έχει την ευκαιρία να γνωρίσει την όμορφη φύση και πανίδα της περιοχής από κοντά ακολουθώντας ένα από τα πολλά μονοπάτια της φύσης που περνάνε από εκεί. Τέλος, προσφέρεται κι ένα όμορφο σημείο θέας στην τοποθεσία Πυργος (βοτανόκηπος), από το οποίο περνά το μονοπάτι της φύσης Ανελίκου (Ανατολή του Οίκου).