Κλήρου

Η Κλήρου είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας στην Κύπρο και απέχει 30 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της ομώνυμης πόλης, 56 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Λεμεσού, 62 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λάρνακας και 123 περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Πάφου.

Βρισκόμενη σε υψόμετρο 450 μέτρων στους βόρειους πρόποδες της οροσειράς του Τροόδους και σε ένα εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον, η Κλήρου είναι ένα από τα μεγάλα χωριά της Πιτσιλιάς. Τα περισσότερα σπίτια είναι διασκορπισμένα στα δεξιά και αριστερά του κύριου δρόμου, με τον πυρήνα του οικισμού να βρίσκεται στην επιβλητική εκκλησία του χωριού με τα δύο πανύψηλα κυπαρίσσια. Βρίσκεται σε καίριο γεωγραφικό σημείο, αφού παλιότερα ήταν κέντρο και σταθμός όσων έρχονταν από την Πιτσιλιά με άμαξες και κατευθύνονταν προς τη Λευκωσία, κάτι που συνέβαλε στην ανάπτυξη του οικισμού. Οι καλλιέργειες με αμπέλια, ροδακινιές, σιτηρά, ελιές, αμυγδαλιές, λαχανικά, δημητριακά και όσπρια είναι από τα παράγωγα της περιοχής, αλλά το σύκο της Κλήρου, γνωστό και ως σμυρναίικο, αποτέλεσε και αποτελεί σήμα κατατεθέν του χωριού, με πολλά εργαστήρια να λειτουργούν για τη μεταποίηση αυτού του εύγεστου καλοκαιρινού φρούτου. Μάλιστα, το 2016 πραγματοποιήθηκε το 1^ο φεστιβάλ σμυρναίικου σύκου στην πλατεία του χωριού με πλήθος εκδηλώσεων. Εκτός από το εξαιρετικό ημιορεινό κλίμα, στην πληθώρα καλλιεργειών συνέβαλε και το φράγµα Kλήρoυ-Mαλoύντας-Aκακίου, που αρδεύει με τα νερά του Σερράχη τα εδάφη της ευρύτερης περιοχής.

Η ονομασία της κοινότητας -που είναι ιδιαίτερα δραστήρια διοργανώνοντας κατά καιρούς διάφορες δράσεις και εκδηλώσεις- οφείλεται στον πρώτο οικιστή ή ιδιοκτήτη της που λεγόταν Κλήρος, ή στο πουλί «κλωρκό» ή κλήρο, καθώς η φωνή που βγάζει είναι σαν να επαναλαμβάνει τη λέξη κλήρο. Πάντως, μια άλλη εκδοχή αναφέρεται στο ότι όλοι οι άντρες κάτοικοι του χωριού έγιναν κληρικοί κατά το παρελθόν, ώστε να καταπολεμήσουν -όπως πίστευαν- μια θανατηφόρα επιδημία.

Ιστορικά, η Κλήρου ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του αρχαίου βασιλείου της Ταμασσού, κάτι που επιβεβαιώνεται από τις εκατοντάδες γαλαρίες, τους τόπους επεξεργασίας μετάλλου και το μεγάλο αριθμό αρχαίων τάφων και τα κατάλοιπα της αρχαϊκής, κλασικής και ρωμαϊκής περιόδου. Γύρω στο 392 μ.Χ., μετατράπηκε σε στρατιωτική βάση και κέντρο διάδοσης του χριστιανισμού στην ευρύτερη περιοχή και μέχρι τον 5^ο αιώνα, ήταν τοποθεσία που περιελάμβανε πάνω από 10 χωριά, αποτελώντας το βιομηχανικό κέντρο επεξεργασίας μετάλλου. Το χωριό ως αυτούσια κοινότητα υφίσταται από τη βυζαντινή περίοδο. Το μεσαίωνα και συγκεκριμένα την περίοδο της φραγκοκρατίας, αποτέλεσε φέουδο του Θωμά Ντε Μοντολίφ που ήταν ελεγκτής του βασιλιά Πέτρου του Ά (1359-1369).

Από τα θρησκευτικά αξιοθέατα στην Κλήρου ξεχωρίζουν η Παναγία του Λάγνη, το ξωκλήσι του Αγίου Μάμα στην περιοχή «Κουλουπάδες» και το ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας στην περιοχή «Πεταλούδιν».

Η Παναγία του Λάγνη λίγο έξω από το χωριό στο δρόμο προς Φικάρδου, συνιστά ένα μικρό πετρόχτιστο οικοδόμημα του τέλους του 20ού αιώνα (1981) με αμφικλινή δίρριχτη στέγη με ξύλο και κεραμίδια, ώστε να προστατεύεται από τις καιρικές συνθήκες και είναι αφιερωμένο στην Παναγία Χρυσελεούσα. Παλιότερα λειτουργούσε ως γυναικείο μοναστήρι. Σύμφωνα με την παράδοση, η Παναγία εμφανίστηκε σε κάτοικο του χωριού και του υπέδειξε πού βρίσκεται θαμμένη η εικόνα της και εκείνος πήγε να σκάψει. Ξεχνώντας ακριβώς το σημείο που θα έσκαβε, έκανε τρεις λαχνούς, σημειώνοντας στον καθένα και ένα διαφορετικό σημείο και τράβηξε τον ένα από αυτούς. Εκεί, στο σημείο που έσκαψε τελικά σε βάθος 1 μέτρου, βρέθηκε η εικόνα αλλά και το αγίασμα. Η εικόνα ονομάστηκε Παναγία του Λαγνί (λαχνός, λαχνί) και από παράφραση της λέξης, το εκκλησάκι πήρε το όνομα Παναγία του Λάγνη. Το αγίασμα βρίσκεται 200 μέτρα ανατολικά του ναού που θεωρείται ότι σχετίζεται με αρκετά θαύματα. Το 2009 συγκεκριμένα, δύο εικόνες από το όμορφο ξωκλήσι, η μία ήταν της Παναγίας, δάκρυσαν και πολλοί πιστοί το θεώρησαν θαύμα.

Η παλιά εκκλησία πριν την ανακατασκευή του 1981, είχε ξαναχτιστεί από στρατιωτικό διοικητή των Αράβων γύρω στο 650-700 μ.χ., περίοδο που είχαν ξεκινήσει οι επιδρομές στο νησί. Τότε, το εν λόγω τμήμα στρατού που είχε αποστολή την κατάληψη της Πιτσιλιάς, επλήγη από σφοδρή χαλαζοθύελλα και ο διοικητής με τους στρατιώτες του, αναζήτησαν καταφύγιο στο μικρό ξωκλήσι, κάνοντας ταυτόχρονα τάμα για ανοικοδόμηση, αν σταματούσε η τρομερή καταιγίδα, πράγμα που έγινε.

Μετά την περιήγηση στα αξιοθέατα, ο επισκέπτης της Κλήρου μπορεί να απολαύσει τον καφέ του στο καφενείο ή να γευματίσει στην ταβέρνα που σερβίρει εκλεκτούς μεζέδες και παραδοσιακά πιάτα.

Η κοινότητα βρίσκεται πολύ κοντά στη Μαλούντα, το Φικάρδου και το Καλό Χωριό Ορεινής.