Μονιάτης

O Μονιάτης είναι χωριό της επαρχίας στην Κύπρο και απέχει 30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού, 99 χιλιόμετρα δυτικά της Λάρνακας, 80 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λευκωσίας και 67 χιλιόμετρα ανατολικά της Πάφου.

Χτισμένος στην οροσειρά του Τροόδους σε υψόμετρο 780 μέτρων και «ριζωμένος» μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, ο Μονιάτης των 350 περίπου κατοίκων, είναι ένα όμορφο ορεινό τουριστικό θέρετρο και τόπος εξοχικής κατοικίας πολλών Κυπρίων και ξένων που έχτισαν εδώ τα σπίτια τους, απολαμβάνοντας την πλούσια φύση και εκτοξεύοντας τον πληθυσμό σε περίπου 2.000 άτομα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Σε αυτό το τοπίο δίπλα στη ρεματιά ενός μικρού παραπόταμου του Κούρη, κυριαρχούν τα φημισμένα πεύκα που έβγαζαν την περίφημη μαστίχα με την οποία μόνωναν τα πιθάρια, τα κυπαρίσσια, οι καρυδιές, οι λεύκες και οι ευκάλυπτοι. Το Μονοπάτι της Φύσης Δάφνη-Ζαράες-Μαζόκαμπος, το  κοντινό και πανέμορφο φράγμα του Σαϊττά και το μοναδικό διπλό γεφύρι στην Κύπρο που χωρίζει το χωριό με την Τριμίκλινη, συμπληρώνουν τη μαγευτική εικόνα της περιοχής. Η ραγδαία οικιστική ανάπτυξη που άρχισε τη δεκαετία του 1990 στο Μονιάτη, δεν αλλοίωσε τον παραδοσιακό του χαρακτήρα.

Η ονομασία του χωριού προέρχεται είτε από τους πρώτους οικιστές που ήρθαν από κάποια μονή, είτε από βοσκούς που μόνιαζαν τα κοπάδια τους(τόπος που τα πήγαιναν να ξεκουραστούν) στο σημείο που βρίσκεται σήμερα ο οικισμός, ενώ μια άλλη εκδοχή κάνει λόγο για τις πολλές μάντρες που υπήρχαν πριν αιώνες, περίοδο που μάλλον δημιουργήθηκε η κοινότητα. Στα μέσα του 18ου αιώνα, ο οικισμός του Σαϊττά διαλύθηκε, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να μετακινηθούν λίγο βορειότερα, δημιουργώντας τον πρώτο οικισμό στο Μονιάτη, εκεί που βρίσκεται ο τωρινός πυρήνας του. Μέχρι και την τουρκική εισβολή του 1974, στο χωριό διέμεναν και αρκετοί Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στις κατεχόμενες από τους Τούρκους περιοχές της βόρειας Κύπρου. Κατάλοιπο αυτής της περιόδου συμβίωσης Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων αποτελεί ένα μικρό τζαμί δίπλα από την όχθη του ποταμού και κάποια σπίτια τους στο κέντρο του χωριού.

Περιδιαβαίνοντας το χωριό και πέρα από τη μαγευτική φύση που μονοπωλεί το τοπίο, ο επισκέπτης έχει πολλά να δει και να θαυμάσει. Γύρω από τον κέντρο της κοινότητας και κοντά σε αυτό, υπάρχουν το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Μονιάτη που άνοιξε το 2014, ένα πάρκο με πράσινο και παιδότοπο όπου πραγματοποιούνται και διάφορες εκδηλώσεις και το μνημείο ηρώων που είναι αφιερωμένο στον Πανίκο Πουργουρίδη της ΕΟΚΑ και αγωνιστή που έπεσε στην τουρκική εισβολή.

Κοντά στο κέντρο, βρίσκεται η κύρια εκκλησία της Παναγίας Οδηγήτριας που οικοδομήθηκε το 1929 και ο ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του 1717, μια μονόκλιτη εκκλησία με αμφικλινή στέγη που έχει κηρυχθεί ως αρχαίο μνημείο. Στο χωριό υπάρχουν επίσης τα εκκλησάκια του Προφήτη Ηλία του 2004 και της Ζωοδόχου Πηγής, στη γιορτή της οποίας την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα γίνεται μεγάλο πανηγύρι.

Από τις σημαντικότερες εκκλησίες της περιοχής που αποτελεί πόλο έλξης πολλών προσκυνητών είναι η Μονή Τιμίου Προδρόμου Μέσα Ποταμού, που χρονολογείται από το 12^ο αιώνα και φτάνει κανείς μέσα από μια μαγευτική διαδρομή της φύσης.

Οι επισκέπτες κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο Μονιάτη, έχουν την δυνατότητα να απολαύσουν τον καφέ τους σε ένα παραδοσιακό καφενείο και ένα πιο μοντέρνο καφέ ή να απολαύσουν κυπριακούς μεζέδες στα εστιατόρια που λειτουργούν καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, εκτός από ένα που λειτουργεί μόνο το καλοκαίρι.

Εάν κάποιος ταξιδιώτης θέλει να διαμείνει στην περιοχή, υπάρχουν διαθέσιμα σπίτια προς ενοικίαση, ένας παραδοσιακός ξενώνας στο Σαϊττά, ένα ξενοδοχείο, καθώς και κατασκηνωτικοί χώροι στο Μέσα Ποταμό και οι κατασκηνώσεις της Μητρόπολης Κιτίου, της Μητρόπολης Λεμεσού και ενός ιδιωτικού σχολείου.

Στο Μονιάτη επίσης λειτουργούν νηπιαγωγείο, κυβερνητικός δασικός σταθμός, κυβερνητικό γεωργικό φυτώριο, ιατρείο και το Κέντρο νεότητας Πανίκος Πουργουρίδης που διοργανώνει πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις.

 Σημαντικότερη γιορτή για την κοινότητα αποτελεί το φεστιβάλ Μονές που πραγματοποιείται τον Ιούλιο και τον Αύγουστο με πλήθος εορταστικών εκδηλώσεων.