Λιμνάτι

Το Λιμνάτι είναι χωριό της επαρχίας στην Κύπρο και απέχει 21 χιλιόμετρα βόρεια από τη Λεμεσό, 88 χιλιόμετρα δυτικά από τη Λάρνακα, 84 χιλιόμετρα ανατολικά από την Πάφο και 80 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από τη Λευκωσία.

Το χωριό της αμυγδαλιάς στα 480 μέτρα υψόμετρο, το Λιμνάτι ή και Λιμνάτης, με τους 300 περίπου κατοίκους και το υπέροχο γλυκό αμυγδάλου, είναι και τόπος καλλιέργειας σταφυλιών, ελιών και σιτηρών.  Όταν όμως για 15 μέρες στα τέλη Φεβρουαρίου κάθε χρόνο ανθίζουν οι αμυγδαλιές, θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Κύπρου που πλημμυρίζει από ροζ και άσπρα χρώματα και ευωδιάζει από τις μαγευτικές μυρωδιές.

Το χωριό κρύβει ιστορία πολλών αιώνων, με τα παλαιότερα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας  να ανάγονται στην κλασική εποχή (500 – 323 Π.Χ.). Ευρήματα των ανασκαφών στην τοποθεσία «Κοκκινόκαμπος» έφεραν στο φως τάφους της κλασικής και της ελληνιστικής περιόδου.  Η κοινότητα  υπήρχε με την ίδια ονομασία από τη βυζαντινή περίοδο, την περίοδο της Φραγκοκρατίας και της Ενετοκρατίας και κατά πάσα πιθανότητα οφείλει την ονομασία της στις πολλές λίμνες που υπήρχαν εντός του χωριού και γύρω απ’ τις καλλιέργειες.

Ο οικισμός αποτελείται από τρεις περιοχές, το Πάνω Λιμνάτι, το Κάτω Λιμνάτι και την Πέρα Γειτονιά, στις οποίες ο ταξιδιώτης αξίζει να περιπλανηθεί και να γνωρίσει τις φυσικές ομορφιές του τόπου, τις πολλές εκκλησίες και ξωκλήσια της κοινότητας ή να απολαύσει τον καφέ του στο καφενείο του πλακόστρωτου κοινοτικού πάρκου. Το ένα από τα δύο πάρκα της κοινότητας, το πλακόστρωτο πάρκο «Τρέμιθος» με πετρόχτιστο σιντριβάνι και παγκάκια, πήρε το όνομά του από το ομώνυμο δέντρο 600 και πλέον ετών που χαρίζει τη σκιά του στο γραφικό παρεκκλήσι του Αγίου Μάμα και δροσίζει τους επισκέπτες του χωριού τους καλοκαιρινούς μήνες.

Κάτω απ’ το χωριό περνάει και ο ποταμός Λιμνάτης, με μεγάλο μέρος της περιοχής να ανήκει και στο δίκτυο NATURA 2000.

Εκτός από τη φύση, οι ναοί και τα παρεκκλήσια μαγνητίζουν όποιον φτάσει στην περιοχή. Η εντυπωσιακή μικρή καμαροσκέπαστη εκκλησία του Αγίου Επιφανίου με τις αξιόλογες τοιχογραφίες του 15ου και 16ου αιώνα κοντά στο κέντρο του χωριού συνιστά ουσιαστικά μια προεξοχή στην πλαγιά του βουνού και είναι αναμφισβήτητα ένα μοναδικό θέαμα, ενώ οι δύο πετρόχτιστοι ναοί του Τιμίου Προδρόμου και της Μεταμόρφωσης αποτελούν αξιόλογα εξίσου θρησκευτικά αξιοθέατα για το χωριό. Η Μεταμόρφωση του Σωτήρα βρίσκεται στο βόρειο μέρος της κοινότητας και είναι κτίσμα του 18ου αιώνα και πρόσφατα ανακαινισμένο, ενώ ο Τίμιος Πρόδρομος βρίσκεται στο νότιο μέρος του χωριού και υπολογίζεται ότι χτίστηκε το 16ο ή το 17ο αιώνα. Στην αυλή της εκκλησίας του Τιμίου Προδρόμου υπάρχουν και οι προτομές του Δημήτρη Χαραλάμπους και Βασίλη Αλεξάνδρου που συμμετείχαν στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959.

Την κοινότητα κοσμούν επίσης τα παρεκκλήσια της Αγίας Παρασκευής, της Αγίας Θέκλας, της Αγίας Μαρίνας, του Αγίου Μάμα, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Ηλία και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.  Σύμφωνα με την παράδοση, στο χωριό παλιότερα υπήρχε και Επισκοπείο (η λεγόμενη σήμερα Μητρόπολη), εξ ου και ο μεγάλος αριθμός παρεκκλησίων.

Εντός του οικισμού, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία επίσης να δει το μουσείο Λιμνατίου που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, απέναντι από τα εθνικόφρονα σωματεία και αποτελεί ένα μικρό μουσειακό χώρο αφιερωμένο στη λαϊκή του παράδοση. Επίσης ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει δια ζώσης τις παραδοσιακές τέχνες που επιβιώνουν ακόμη, καθώς στους δρόμους και στις αυλές των σπιτιών, οι γυναίκες πλέκουν κεντήματα με σμιλί ή πολύχρωμα υφαντά καλάθια (καλάθια για την αποξήρανση των σταφυλιών και τη μετατροπή τους σε σταφίδες ή τον περίφημο Τσέστο που χρησιμοποιείται ειδικά για την ξήρανση του τραχανά). Αν κάποιος το επιθυμεί, μπορεί να , αφού στο χωριό υπάρχουν εργαστήρια για το ψήσιμο ψωμιού σε ξυλόφουρνο, εργαστήρια για την παρασκευή χαλουμιού και άλλα.

Το χωριό παράγει προϊόντα από το σήμα κατατεθέν του, το αμύγδαλο, όπως πάστα αμυγδάλου, μαρμελάδες, αναψυκτικά και αλκοολούχα ποτά, τα οποία μάλιστα μπορεί να προμηθευτεί κανείς από τα καφενεία ή το μίνι μάρκετ που υπάρχει στην πλατεία του χωριού. Για φαγητό υπάρχουν τρία εστιατόρια με κυπριακούς μεζέδες, που λειτουργούν και ως καφενεία, με το κέντρο νεότητας να λειτουργεί μόνο τα βράδια. Έξω απ’ το χωριό προς την Κορφή βρίσκεται και κτήμα, στις εγκαταστάσεις του οποίου βρίσκεται σύγχρονο ελαιοτριβείο, αίθουσα εκθεμάτων και εργαστήρι παρασκευής γλυκών αμυγδάλου, παλουζέ και σουτζούκου.

Το Λιμνάτι ως ο μεγαλύτερος παραγωγός αμυγδάλων στην Κύπρο, έχει την τιμητική του με την ετήσια γιορτή ανθισμένης αμυγδαλιάς συνήθως στα τέλη Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου και πλήθος κόσμου να συρρέει στην περιοχή. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, οι κάτοικοι φύτευαν τα δέντρα για να απορροφούν την υψηλή υγρασία του εδάφους. Η συλλογή των αμυγδάλων από τα δέντρα αρχίζει τον Αύγουστο, χτυπώντας τα ώριμα αμύγδαλα με την βάκλα για να πέσουν πάνω σε σακούλες που απλώνονται στο έδαφος.