Λεμεσός

Η Λεμεσός είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κύπρου και η νοτιότερη της Ευρώπης, κι απέχει περίπου 70 χιλιόμετρα από τη Λάρνακα και την Πάφο, και 85 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νησιού, τη Λευκωσία.

Κοιτώντας ψηλά, βλέπεις παντού φοινικιές. Όντας ο σημαντικότερος κυπριακός κόμβος η Λεμεσός δημιουργεί το αίσθημα ότι συνδέεται μ’ όλο τον κόσμο, παρότι η πόλη της αριθμεί μόλις τους 161.000 μόνιμους κατοίκους και διαθέτει 6 ανεξάρτητους δήμους (Λεμεσού, Αγίος Αθανάσιος Λεμεσού, Πολεμιδίων, Μέσα Γειτονιάς, Γερμασόγειας, και Ύψωνα). Είναι σίγουρα διαφορετική από τις άλλες κυπριακές πόλεις. Όταν μιλά κανείς για τη Λεμεσό, φέρνει στο νου του μια σειρά διαφορετικών στοιχείων. Το  καινούργιο αγκαλιάζει την παράδοση, κι η ίδια η ιστορία της βρίσκεται σε δημιουργικό αναβρασμό, καθιστώντας την πόλη ως μία από τις πιο επιδραστικές μητροπόλεις της Ευρώπης.

Χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στον κόλπο του Ακρωτηρίου Λεμεσού, όπου κι εντοπίζονται οι βρετανικές βάσεις, η Λεμεσός εκτείνεται προς τ’ ανατολικά μεταξύ των πλουσιότερων ιστορικά τοποθεσιών στο νησί της Αφροδίτης. Ανάμεσα στον αρχαιολογικό χώρο Αμαθούντας και το Κούριο (στην κοιλάδα του ποταμού Κούρη).

Αν και θεωρείται μία σχετικά νεότερη πόλη, η Λεμεσός κατοικούνταν ήδη από την αρχαιότητα. Κατά τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια ήταν γνωστή με το όνομα Νεάπολις (Νέα Πόλη). Μάλιστα η αρχαία πόλη της Αμαθούντας ονομάζονταν Παλιά Πόλη κατά το Μεσαίωνα, γεγονός που επιβεβαιώνει την αρχική ονομασία της, ενώ αργότερα οι Σταυροφόροι ίδρυσαν το αρχηγείο τους στα δυτικά της όρια, στο ξακουστό κάστρο Κολοσσίου που αποτέλεσε και τον βασικό πυρήνα παραγωγής κουμανταρίας, του αρχαιότερου κρασιού σ’ όλο τον κόσμο. Επίσης,  ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, αποβιβάστηκε με τα στρατεύματά του στη Λεμεσό (το 1191) και το 1291 η πόλη παραχωρήθηκε από τον Φράγκο βασιλιά Ερρίκο Β’ στους Ναΐτες και Ιωαννίτες ιππότες αντίστοιχα, μέχρι και το 1426, οπότε και καταστράφηκε από τους Σαρακηνούς.

Σήμερα, η πόλη της Λεμεσού αποτελεί το βιομηχανικό κέντρο της Κύπρου, με εκατοντάδες εργοστασιακές μονάδες να εδρεύουν εκεί. Παράλληλα, από την τουρκική εισβολή του 1974 κι εξής έχει εξελιχθεί σ’ ένα από τα πιο ανεπτυγμένα τουριστικά θέρετρα του νησιού. Εκτός από τουριστικό κέντρο όμως,  διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου και το σημαντικότερο λιμάνι της Κύπρου, μετά απ’ αυτό της Κερύνειας, κάνοντας την πρωτεύουσα της επαρχίας Λεμεσού το μεγαλύτερο κέντρο ναυτιλιακής διαχείρισης στην Ευρώπη, με περισσότερους από 60 ναυτιλιακούς κολοσσούς και υπεράκτιες εταιρείες να έχουν συστήσει εκεί τα κεντρικά τους γραφεία λόγω του ευνοϊκού φορολογικού συστήματος που επικρατεί. Διατηρώντας το παλιό λιμάνι, στα νότια, η μαρινά Λεμεσού αποτυπώνει την εξέλιξη της πόλης, βάζοντάς τη για τα καλά στο μεσογειακό χάρτη των προορισμών πολυτελείας. Στην όλη οικονομική και εμπορική ανάπτυξη που γνώρισε η πόλη τις τελευταίες δεκαετίες όμως, συνέβαλε κι η ρωσόφωνη παροικία (περί τους 50.000 χιλιάδες Ρώσους διατηρούν οικίες κι έχουν πολιτογραφηθεί ή δουλεύουν στη συμπρωτεύουσα της Κύπρου) που έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ντόπιας κοινωνίας. Ταυτόχρονα, η Λεμεσός  θεωρείται η πρωτεύουσα της οινοπαραγωγής του νησιού και έδρα σημαντικών οινοπαραγωγικών εταιριών.

 Η απεραντοσύνη της θάλασσας στη Λεμεσό από την άλλη έχει σίγουρα διαμορφώσει τον χαρακτήρα της πόλης. Η καρδιά της, όπως είναι φυσικό χτυπά στο αναβαθμισμένο παραλιακό της μέτωπο, σε 16 χιλιόμετρα ακτογραμμής, περιλαμβάνοντας έναν τεράστιο πεζόδρομο με γλυπτά, ένα σύγχρονο ποδηλατόδρομο, οργανωμένες παραλίες,καφέ, εστιατόρια, clubs, και πολυτελή ξενοδοχεία. Με το πολυλειτουργικό πάρκο της επίχωσης (δίπλα ακριβώς από το κέντρο της πόλης) να παρέχει παιδικές χαρές, πίστα skate, χώρους για πικνικ κι ένα περιβάλλον γενικότερα  ιδανικό για να κάνουν ατελείωτες βόλτες οι μικροί και μεγάλοι κάτοικοί της. Σε απόσταση αναπνοής από την παράκτια ζώνη συναντάται κι η Καθολική Εκκλησία Αγίας Αικατερίνης.

Μπορεί βέβαια η Λεμεσός να θεωρείται από τους περισσότερους ως η πόλη του κεφιού και της διασκέδασης, αλλά εξίσου αμέτρητες είναι οι επιλογές που προσφέρει στους επισκέπτες που θέλουν να γνωρίσουν τον πολιτισμό της, με μια πληθώρα από αξιοθέατα που βρίσκονται σκορπισμένα απ’ άκρη σ’ άκρη στην πόλη. Σημείο αναφοράς στην παλιά πόλη, που ξεκινά από τα δρομάκια δίπλα από το παλιό ψαρολίμανο κι απλώνεται ανατολικά, είναι τα ακτινωτά στενά που οδηγούν στη Δημοτική Αγορά Λεμεσού . Η οδός Σαριπόλου, ξεχωρίζει για τη νυχτερινή της ζωή, ενώ το σήμα κατατεθέν του ιστορικού κέντρου είναι το Κάστρο Λεμεσού, στο παρεκκλήσι του οποίου και τελέστηκε ο γάμος του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου με τη Βερεγγάρια της Ναβάρρας. Στο εσωτερικό του κάστρου λειτουργεί το Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου με εκθέματα από την κοινωνική και τη θρησκευτική ζωή του νησιού από τον 3^ο μέχρι τον 18^ο αιώνα. Η γύρω περιοχή έχει πεζοδρομηθεί κι εκεί λειτουργούν πολλά εστιατόρια, μπαρ, αλλά και εκθεσιακοί χώροι, όπως το Μουσείο Χαρουπόμυλου Λανίτη μέσα  σ’ ένα από τα μεγαλύτερα διατηρητέα βιομηχανικά κτίρια του νησιού. Σε κοντινή απόσταση εντοπίζεται το Τζαμί Κεπίρ (ή Μεγάλο Τζαμί), οικοδομημένο από πελεκητή πέτρα το 1829-1830 που είναι χτισμένο πάνω σε άλλους ναούς, αποτελώντας σήμερα προσκύνημα των Μουσουλμάνων στην ελεύθερη Κύπρο, όπως το Χαλά Σουλτάν Τεκέ στη Λάρνακα, και τοΤζαμί Ομεριέ στη Λευκωσία. Περνώντας στους εμπορικούς δρόμους της  Αγίου Ανδρέου, στην καρδιά της συνοικιακής κι εμπορικής ζώνης της πόλης, σε μια περιοχή που η ιστορία διαγράφεται  αρχιτεκτονικά μέσα από μπαρόκ ρυθμού και Οθωμανικά κτίρια, συναντάται ο κεντρικός  ναός της Αγίας Νάπας Λεμεσού, αλλά και η Παναγία Παντάνασσα, μία από τις πιο σπουδαίες εκκλησίες της περιοχής. Απέναντι από τον Άγιο Αντώνιο Λεμεσού , στην πρώην τουρκική συνοικία, βρίσκεται το Τζαμί Τζετίτ ,με τα δύο οικοδομήματα ν’ αποτελούν ουσιαστικά ζωντανές αποδείξεις της ειρηνικής συμβίωσης μεταξύ Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων στο παρελθόν. Στην ευρύτερη περιοχή άλλα αξιοθέατα είναι ο υδατόπυργος Λεμεσού , ένα από τα λίγα μνημεία μηχανικής στην Κύπρο, και η Αγία Τριάδα Λεμεσού, ένας από τους πιο ιστορικούς ναούς της περιοχής.

Συνεχίζοντας κανείς την περιήγησή του στη Λεμεσό μπορεί να επισκεφτεί το Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο – Ιστορικό Αρχείο και Κέντρο Μελετών στην πρώην οικία επάρχου, με το καλύτερα οργανωμένο αρχείο στο νησί,  παλιό φωτογραφικό υλικό και ιστορικές στολές καρναβαλιού. Το Θεατρικό Μουσείο Κύπρου, στο πολιτιστικό κέντρο «Πάνος Σολομωνίδης», είναι ένα από τα πιο πρωτότυπα και καλαίσθητα Μουσεία στη Μεγαλόνησο. Άλλα πολιτισμικά στολίδια της πόλης αποτελούν το Αρχαιολογικό Μουσείο Λεμεσού, το Δημοτικό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Λεμεσού , η Πινακοθήκη Λεμεσού με έργα ζωγραφικής, κεραμικής, και γλυπτικής και κατασκευές με μικτά υλικά, και το Πλουμιστό Ψωμί με διακοσμημένα ψωμιά στοχεύοντας στη διάδοση της πολιτισμικής κληρονομιάς και τη διάδοση του άρτου. Το Μουσείο Γρίβα Δίγενη με το υπόγειο κρυσφήγετο και τον τάφο του ήρωα φιλοξενεί  εκθέματα και προσωπικά αντικείμενα του αρχηγού της ΕΟΚΑ, ενώ το Μουσείο Νερού , το πρώτο στο είδος του στο νησί, βρίσκεται λίγο έξω από το κέντρο.

Με δύο μεγάλα θέατρα, το Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο και το Ριάλτο, η Λεμεσός επιπλέον διαθέτει Δημοτική Βιβλιοθήκη, λογής εμπορικά καταστήματα και mall, δημοτικό Κήπο κι αμφιθέατρο, που εντός του στεγάζεται κι ο ομώνυμος ζωολογικός κήπος, ενώ αποτελεί και την έδρα του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ).

Στη Λεμεσό διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις, με πιο ξακουστή τη γιορτή του κρασιού που διοργανώνεται ανελλιπώς από το 1961 και κάθε Σεπτέμβριο, το Λεμεσιανό καρναβάλι και τα Λεμέσια που αποτελούν ιδανικές αφορμές για μια ακόμη επίσκεψη στην πόλη. Εκεί επίσης λαμβάνουν χώρα παγκόσμιας εμβέλειας εκδηλώσεις όπως η Διεθνής Ρεγκάτα Κύπρου, το Κύπελλο Ορεινής Ποδηλασίας, το Ράλι Κύπρου κι ο μοναδικός Μαραθώνιος που διεξάγεται  πλάι στη θάλασσα.

Τα τελευταία χρόνια η Λεμεσός έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πιο κοσμοπολίτικους προορισμούς και δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από αντίστοιχους ευρωπαϊκούς προορισμούς, καθώς επίσης ο συνδυασμός θάλασσας και βουνού, αλλά και οι καλές ήπιες κλιματολογικές συνθήκες την καθιστούν ολόχρονο τόπο έλξης.