Άρσος
Το Άρσος είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού που απέχει 40 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από τη Λεμεσό, 107 χιλιόμετρα δυτικά από τη Λάρνακα, 99 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από τη Λευκωσία και 50 χιλιόμετρα ανατολικά από την Πάφο.
Ένα από τα μεγαλύτερα κρασοχώρια της Κύπρου χτισμένο στην πλαγιά του βουνού Λαόνα σε υψόμετρο περίπου 1.100 μέτρων, το Άρσος είναι αναμφισβήτητα από τα πιο όμορφα χωριά στη μεγαλόνησο. Ο αναπαλαιωμένος πυρήνας του χωριού, τα λιθόστρωτα δρομάκια και οι βρύσες, τα παραδοσιακές πετρόχτιστες οικίες με πελεκητή πέτρα και κεραμιδένιες στέγες, μαγνητίζουν το μάτι του ταξιδιώτη. Φημίζεται για το αρσιώτικο κρασί και τη ζιβανία του που συνεχίζουν να παρασκευάζονται με παραδοσιακές μεθόδους σε κάθε σπίτι και τα σημάδια της παράδοσης είναι ορατά από τα πολλά πιθάρια, τα πατητήρια και τα καζάνια που βρίσκονται στις κατοικίες της κοινότητας. Μπορεί το χειμώνα να κατοικείται από 200 περίπου κατοίκους, αλλά το καλοκαίρι συρρέουν πολλοί ντόπιοι και ξένοι επισκέπτες για να απολαύσουν τις ομορφιές του.
Το Άρσος είχε πρωτοκατοικηθεί επί Φραγκοκρατίας, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, στο χώρο του χωριού υπήρχε ιερό άλσος της Θεάς Αφροδίτης, από όπου πήρε και το όνομά του(άλσος, Άρσος).
Μία άλλη εκδοχή αναφέρει ότι ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος έκτισε στην Κύπρο τέσσερις πόλεις με το όνομα Αρσινόη, αφιερωμένες στην αδελφή και στη γυναίκα του, με μία από αυτές να είναι και το Άρσος. Από τα πανάρχαια χρόνια αναπτύχθηκε σε ένα μεγάλο και πλούσιο κρασοχώρι. Όλοι οι κάτοικοι του χωριού φτιάχνουν το δικό τους κρασί και οι κυριότερες ποικιλίες σταφυλιών που καλλιεργούνται εδώ είναι το μαύρο, το ξυνιστέρι, καθώς και νέες οινοποιήσιμες ποικιλίες.
Σήμερα στην κοινότητα υπάρχουν μπακάλικα, καφενεία και καφετέριες για καφέ ή τσάι, ταβέρνες-εστιατόρια με εκλεκτούς μεζέδες, εργοστάσιο εμφιάλωσης νερού, δύο οινοποιεία και ένα βοτανοπωλείο με βότανα βιολογικής και οργανικής καλλιέργειας, αιθέρια έλαια, κρασί, παράγωγα σταφυλιού και ξύδι με βότανα. Οι αγροτουριστικές μονάδες της περιοχής, όπως το Αρσόραμα, ένα συγκρότημα παραδοσιακών διαμερισμάτων, παρέχουν άνετη διαμονή με όλες τις ανέσεις και τις υποδομές στους πολύ όμορφους αναπαλαιωμένους χώρους τους. Έπιπλα αντίκες σε ανακαινισμένα δωμάτια με τζάκι, εσωτερικές αυλές και σε ένα εξαιρετικό περιβάλλον γεμάτο λουλούδια και δέντρα, υποδέχονται τους επισκέπτες χειμώνα-καλοκαίρι προσφέροντας υψηλότατο επίπεδο υπηρεσιών.
Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Άρσους βρίσκεται κοντά στην πλατεία και περιλαμβάνει μια μεγάλη συλλογή από γεωργικά εργαλεία, παλιές φωτογραφίες, είδη οικοσυσκευών, παλιά ρούχα και νυφικά, αναδεικνύοντας το ένδοξο παρελθόν της περιοχής.
Στο ανατολικό άκρο του οικισμού, υπάρχει το μνημείο πεσόντων αφιερωμένο στους εθελοντές που συμμετείχαν στους αγώνες του έθνους.
Από θρησκευτικά αξιοθέατα στο Άρσος, ξεχωρίζει ο πετρόχτιστος ναός του 13ου αιώνα του Αποστόλου Φιλίππου Άρσους, πολιούχου της κοινότητας που συναντάται στην πλατεία του χωριού. Στο εσωτερικό του ναού φυλάσσεται μέρος των λειψάνων του αγίου, η αρχαία εικόνα του 13ου αιώνα και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα. Η βυζαντινή εκκλησία κτίστηκε το 13ο αιώνα, αλλά ανοικοδομήθηκε το 19ο αιώνα, παίρνοντας τη σημερινή της μορφή. Ο πολιούχος του Άρσους γιορτάζει στις 14 Νοεμβρίου, ημέρα που γίνεται πανηγύρι στην πλατεία του χωριού και πλήθος κόσμου συρρέει για να προσκυνήσει την εικόνα. Σήμερα, το κρανίο του Αποστόλου Φιλίππου φυλάσσεται στον Τίμιο Σταυρό Ομόδους.
Δίπλα από τον Απόστολο Φίλιππο υπάρχει και ο ναΐσκος της Αγίας Μαριάμνης, αδελφής του αγίου που έχει μετατραπεί σε εικονοφυλάκιο και φιλοξενεί μια χρυσοκέντητη εικόνα του Χριστού, μια καμπάνα κατασκευασμένη στην Βενετία το 1858, παλιές εικόνες, ιερά άμφια και σκεύη από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα.
Στα δυτικά του χωριού βρίσκεται το παρεκκλήσι της Παναγίας Ελεούσας των Καθολικών, το οποίο αρχικά λειτούργησε ως λατινικό μοναστήρι και λίγο έξω απ’ τον πυρήνα του χωριού, το αναπαλαιωμένο ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας.
Για όσους επιθυμούν το περπάτημα, το Μονοπάτι της Φύσης Έξι Βρύσες ενώνει τις έξι μεσαιωνικές βρύσες που βρίσκονται κατά μήκος του, προσφέροντας μια μικρή διαδρομή μέσα στο πράσινο και ανακαλύπτοντας την ιστορία του χωριού.
Οι γυναίκες του χωριού φημίζονται για την επιδεξιότητά τους στην κατασκευή διαφόρων παραδοσιακών εδεσμάτων όπως έψιμα, σουτζούκος, κιοφτέρκα, αρκατένα, καττιμέρκα, διάφορα γλυκά και πολλά άλλα. Αρκετά από αυτά πωλούνται και στη γιορτή παλουζέ Άρσους που πραγματοποιείται κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Σεπτέμβρη.